|
آخاله در قبال تبلیغات هیچ مسئولیتی ندارد...
|
|
|
تونل انتقال آب به گلپایگان 2500 سنگ نگاره نفیس را تخریب می کند | [18 دي 90] صدرا محقق:خط لوله پروژه انتقال آب از الیگودرز به استان قم که از میان مرکز سنگنگارههای ایران در تیمره شهرستان خمین رد شد، در مجموع حدود 2500 سنگنگاره تاریخی را تخریب و نابود کرد. قدمت این سنگنگارهها به هزاره هفتم پیش از میلاد تا هزاره اول میرسید. محمد ناصریفرد، پژوهشگر نقشبرجستههای تاریخی و نویسنده کتاب سنگنگارههای ایران با اعلام این خبر به «شرق» میگوید: «برای لولهگذاری این پروژه، سنگنگارههایی با ارزش تاریخی بسیار برای همیشه تخریب شد، در میان این آثار سنگنگاره انسان بالدار که یکی از شاخصترین آثار از این دست بود، به طور کامل از بین رفت.»پروژه انتقال آب از الیگودرز به قم با هدف تامین آب مورد نیاز بخشی از مناطق مرکزی ایران بهخصوص شهر قم اجرا و به بهرهبرداری رسید. مراحل اولیه بررسی انتقال آب الیگودرز به قم و برخی شهرهای مرکزی ایران از سال 1360 آغاز شد و دور نخست این مطالعات تا سال 1364 پایان یافت. پس از این مرحله در سالهای 1367 و 1378 بار دیگر مطالعاتی درخصوص چگونگی اجرای پروژه صورت گرفت. با این حال اجرای رسمی طرح انتقال آب الیگودرز از شرق استان لرستان به برخی شهرهای مرکزی ایران و قم به طور رسمی از سال 1382 آغاز شد که اجرای آن موجب انتقال سالانه 181 میلیون مترمکعب آب از رودخانههای الیگودرز به سد کوچری و تصفیهخانه آن شد. در اجرای این طرح انواع سازههای آبی بهکار گرفته شده شامل چهار سد انحرافی است که نقش آنها جمعآوری آب از درههای شهرستان الیگودرز و سرشاخههای دز است. علاوه بر چهار سد انحرافی، سه تونل به ترتیب به طولهای یکهزار و 200، دو هزار و دو هزار و 500 متر با قطر تقریبی چهار متر اجرا شده که نقش آنها جمعآوری و انتقال آب به ابتدای سامانه انتقال آب است. پس از آن تونل بلند 36 کیلومتری آغاز میشود که آب را از شهرستان الیگودرز به گلپایگان منتقل میکند و بر این اساس سامانه انتقال آب این طرح شامل تونل 9 کیلومتری، کانال بتونی هفت کیلومتری و تونل بلند 36 کیلومتری است. از ویژگیهای این طرح احداث 56 کیلومتر تونل با قطرهای بزرگ شامل چهار کیلومتر تونل دسترسی و 52 کیلومتر تونل اصلی است. بنا بر گفته مقامات وزارت نیرو، هزینه اجرای طرح نزدیک به 1200 میلیارد تومان بوده است. برخی از قسمتهای لولهگذاری این پروژه در مسیر خود از منطقه تاریخی تیمره عبور کرد، این منطقه که بخشهایی از آن در شهرستان خمین استان مرکزی و بخشی دیگر در شهرستان گلپایگان استان اصفهان واقع است، دستکم حدود 21هزار سنگنگاره تاریخی کشف شده دارد که قدمت برخی از آنها به بیشتر از 30هزار سال پیش نیز میرسد. محمد ناصریفرد، پژوهشگر سنگنگارههای ایران در رابطه با تخریبهای صورت گرفته در منطقه تیمره به «شرق» میگوید: «در حین اجرای این پروژه سنگنگارههایی شامل نقوش، نشانهها و کتیبههای خطی پهلوی و نمونههایی در دوره اسلامی تخریب شد. این سنگنگارهها به وسیله تیغ ماشینهای سنگین اعم از لودر و بولدوزر برای لولهگذاری از بین رفت، براساس محاسباتی که ما در این محل انجام دادیم، تعداد کل سنگنگارههای تخریب شده به 2500 عدد میرسد. قدمت برخی از آثار تخریب شده از هزاره هفتم پیش از میلاد تا هزاره اول نیز میرسید.»علاوه بر سنگنگاره انسان بالدار که در حین اجرای این پروژه تخریب شد، یک سنگنگاره دیگر نیز که اثری بازمانده از شش هزار سال پیش که روی آن تصاویری از زایش انسان ترسیم شده بود، نیز در این محل از بین رفت. نمونههای مشابهی از این دو اثر در هیچ نقطهای از کشور وجود ندارد. براساس گفتههای ناصریفرد پروژه تمام شده است و لولهگذاریها نیز انجام شده اما بخش مهمی از منابع تاریخی سرزمین ما برای همیشه از بین رفته است، او در پاسخ به سوالی در رابطه با اینکه چرا مسوولان میراث فرهنگی استانهای اصفهان و مرکزی در این رابطه پیگیریهای لازم را انجام ندادند، نیز میگوید: «حقیقت ماجرا این است که برای مسوولان این سازمان هنوز اهمیت و ارزش سنگنگارهها روشن نشده است، علاوه بر این آنها کوچکترین اطلاعی از این منطقه و 21 هزار سنگنگاره آن نیز ندارند و حتی تاکنون هیچ مسوولی از سازمان میراث فرهنگی برای دیدن این منطقه تاریخی نیامده است. سازمان میراث فرهنگی حتی یک کارشناس متخصص و مرتبط با سنگنگارهها ندارد و حتی تاکنون یک کار کارشناسی و ثبتشده در زمینه این آثار تاریخی نیز انجام نداده است، در حالی که در دیگر کشورهای جهان سنگنگارهها به عنوان بخشی از ارزشمندترین آثار تاریخی هم مورد بازدید گردشگران قرار میگیرد و هم دانشمندان از کشورهای جهان برای تحقیق و مطالعه روی آنها سفر میکنند.»نویسنده کتاب سنگنگارههای ایران در ادامه میافزاید: «این بخش از آثار منطقه تیمره برای همیشه از بین رفته است، اما با این وجود هنوز هم آثار بسیار مهمی در این منطقه وجود دارد که ارزشهای تاریخی بیشماری دارند، ولی با این حال هیچ سازوکاری برای محافظت و نگهداری از این آثار از سوی متولیان امور و مسوولان سازمان میراث فرهنگی کشور انجام نمیگیرد.»سنگنگارهها یا هنرهای صخرهای کهنترین آثار تاریخی و هنری بجامانده از بشر هستند. کارشناسان بر این باورند سنگنگارهها سرمنشا و بستر به وجود آمدن حروف رمزی، خط، تبادل پیام، زبان، تاریخ، اسطورهها، هنر و فرهنگها هستند، به همین دلیل آنها از بهترین ابزارهای رمزگشایی ماقبل تاریخ به حساب میآیند. با کمک این طرحها میتوان تاریخ خط، هنر، زبان، محیط اقلیمی، اسطورهها، فرهنگ و از همه مهمتر نوع اندیشه انسانهای ادوار کهن را مطالعه کرد. هنرهای صخرهای، تنها هنرتجسمی است که مرز جغرافیایی مشخصی نداشته و همه ملل جهان فارغ از فرهنگ، نژاد و حتی اقلیمهای جغرافیایی بسیار دور از هم، از آن گذر کردهاند. در همین حال متولیان فرهنگی در کشورهای قزاقستان و آذربایجان با داشتن تنها هزار سنگنگاره، هر ساله صدها هزار گردشگر را به کشور خود کشانده و از این راه درآمدهای میلیاردی کسب میکننداين مطلب تاکنون 2239 بار ديده شده است.
| |
|
| آخاله در قبال تبلیغات هیچ مسئولیتی ندارد. |
|