ردپای انسان در مقر پادشاهی خرس‌ها


تنومند است و صلح طلب و مانند انسان‌ بر روی کف پا راه می‌رود، ردپایی بسیار شبیه به انسان دارد. حس بویایش قوی اما بینایش ضعیف است و مسافت‌های کوتاه را بر روی دو پا طی می‌کند و علاقه شدیدی به عسل دارد.


از هشت گونه خرس موجود در دنیا، ایران پناه گاه دوگونه این جانور است، خرس سیاه که در سه استان کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان زندگی می‌کند و خرس قهوه‌ای که زیستگاه اصلی آن منطقه زاگرس مرکزی است. خرس، جانداریست که تنها زمانی که احساس کند بچه‌هایش در معرض خطر قرار دارند یا مزاحم خواب زمستانی او شوند حالت تهاجمی می‌گیرد. عمر این موجود در ایران 30 تا 45 سال است.


کارشناس فنی پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی می‌گوید: زیستگاه این گونه جانوری در آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکا پراکنده است و زیستگاه آن در کشور از خراسان شمالی تا آذربایجان و از آذربایجان تا لرستان، خوزستان و فارس ادامه پیدا می‌کند.


فرناز بزرگ‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران ‌(ایسنا) منطقه اصفهان، با بیان اینکه منطقه زاگرس مرکزی یکی از زیستگاه‌های اصلی خرس قهوه‌ای می‌باشد، اظهار می‌کند: خرس قهوه‌ای دارای وزنی معادل 100تا 250 کیلوگرم و طول سر‌و تنه به 170 تا 250 سانتیمتر و ارتفاع آن به 99 تا 110 سانتیمتر می‌رسد.


وی می‌افزاید: در استان اصفهان خرس قهوه‌ای در شهرستان‌های سمیرم، فریدن، فریدون‌شهر، چادگان، خوانسار، گلپایگان، و دهاقان از استان اصفهان قابل مشاهده می‌باشد.


کارشناس فنی پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی با بیان اینکه به دلیل شبگرد بودن خرس‌ها تاکنون سرشماری دقیقی از این گونه جانوری در ایران صورت نگرفته است، اذعان می‌کند: این گونه جانوری در IUCN جز گونه‌های حمایت شده به حساب می‌آید و زیستگاه‌های خرس در استان اصفهان از مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست می‌باشد.


بزرگ‌نیا با اشاره به اینکه منطقه شکار ممنوع ونک در شهرستان سمیرم و ستبله در فریدن و فریدون‌شهر از زیستگاه‌های حفاظت شده خرس در استان اصفهان است، ادامه می‌دهد: خرس‌ها از شمار حیوان گونه چتر محسوب می‌شوند و حفاظت از آن‌ها سایر گونه‌های جاندار در منطقه را نیز حفاظت می‌کند.


وی بیان می‌کند: خرس علاوه بر تغذیه با حشرات مضر که به کنترل آفات کمک می‌کند با خوردن میوه‌ها و جا‌به‌جا کردن هسته آنها نقش موثری در پراکنش و بقای درختان منطقه زندگی‌اش دارد.


این کارشناس اداره کل محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه مهمترین عامل تهدید کننده خرس‌ها در ایران، فعالیت گسترده انسان‌ها در زیستگاه آنهاست، ادامه ‌می‌دهد: بهره‌برداری بی رویه از منابع طبیعی، کنترل و ساماندهی بسیار دشوار جوامع محلی، خشکسالی و محدودیت‌های اقلیمی، شکار خرس به بهانه استفاده‌های دارویی از مواد موجود در بدن این جاندار، چرای بی‌رویه دام در زیستگاه این پستان‌دار و جاده‌کشی از میان زیستگاه خرس مواردیست که سالیان دراز بقای این حیوان را با خطر مواجه کرده است.


بزرگ‌نیا با اشاره به اینکه نابودی منابع غذایی، خرس‌ها را ناچار می‌کند برای جست‌ و جوی غذا به مناطق مسکونی نزدیک‌ شوند، می‌گوید: ورود انسان به قلمرو زندگی این پستاندار و نابودی مواد‌ غذایی موجب شده تا این حیوان برای پیدا کردن غذا به مزارع و یا حریم روستا‌ها وارد شود که این امر سبب می‌شود مورد آزار شکارچیان قرار ‌گیرد.


وی می‌افزاید: بررسی ردپاها و سرگین‌ها در زیستگاه‌های این حیوان در اصفهان نشان می‌دهد که این حیوانات همچنان زاد و ولد می‌کنند اما با توجه به اخبار رسیده تعدادی از این گونه پستاندار نیز شکارشده‌اند و یا به دلایل دیگر از بین رفته‌اند.


کارشناس فنی پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی می‌گوید: خرس‌ها بر خلاف برخی از تصورات عمومی و باورهای ذهنی حیوانات کم آزاری هستند و تاکنون دیده نشده که به کسی آسیب برسانند اما هر از چند گاهی خبرهایی به گوش می‌رسد که تعدادی از آنها توسط شکارچیان ناجوان‌مردانه سلاخی می‌شود.


به گزارش ایسنا،‌ چندی پیش انتشار فیلمی از کشتار یک ماده خرس و توله‌هایش و بازتاب جهانی آن خشم بسیاری از فعالان محیط زیست را بر انگیخت شاید دلیل به وجود آمدن چنین اتفاقاتی کافی نبودن قوانین شکار است زیرا قوانین جوابگوی شرایط فعلی نیست. به همین علت انگیزه‌های خرافی، مالی و مشکلات روانی باعث می‌شود که حیوان آزاری ابزاری شود برای لذت بردن برخی انسان‌ها شاید برای کاهش این گونه جرایم فقط برخورد قاطع می‌تواند دیگران را از ادامه چنین راهی باز دارد