فارس گزارش می دهد
نگاهی به آیین‌های عزاداری در گلپایگان

چند روز قبل از ماه محرم مردم ولایت‌مدار گلپایگان در و دیوار شهر را سیاه‌پوش می‌کنند و همه‌جا بوی حسین و عاشورا می‌گیرد.
خبرگزاری فارس: نگاهی به آیین‌های عزاداری در گلپایگان

به گزارش خبرگزاری فارس از گلپایگان، پس از 1374 سال وقتی بوی محرم می‌آید همه مردم پیر و جوان، زن و مرد لباس‌ مشکی می‌پوشند، هیئتی‌ها مساجد و تکایا را سیاه‌پوش می‌کنند و زنجیرها، طبل‌ها و سنج‌ها و علامت‌های رنگین را از انبارها بیرون می‌آورند و همه میزبان عزاداران حسینی می‌شوند تا بار دیگر به جهانیان نشان دهند که محرم و محرمیان هرگز در پیچ و تاب دوران به فراموشی سپرده نمی‌شوند.

ما دلباختگان وجود نازنینت عهدنامه‌ای با قلم عقل و وجدان نوشته و با خون‌دل امضا می‌کنیم و به پیشگاهت تقدیم می‌کنیم که تا جان در بدن داریم دل به عشق تو می‌سپاریم و در راه دفاع از آرمان‌های الهی از هیچ تلاشی دریغ نمی‌ورزیم و تا وقتی که در قلب‌های ما علقمه عطش جاری باشد و ما تشنه فرات باشیم و دل‌هایمان تا ابد یک حسینیه پرشور خواهد بود.

آری خانه‌هایمان تل زینبیه و جبهه‌هایمان قتل‌گاه شوق کربلا و شور شهادت در رگ‌های ما جریان دارد و دل‌هایمان مجذوب بارگاه رفیع و صحن و سرای ملکوتی توست و با شنیدن ندای «السلام علیک» بوی خوش کربلا به مشاممان می‌رسد و بغض عاشورا گلویمان را می‌گیرد. هوای قلب‌هایمان ابری و آسمان دیدگانمان تا ابد بارانی می‌شود و باران ابر، ما را تا دریای کرامت تو پیش می‌برد.

چه کنیم این دل، دل توست و تا نامت را می‌بریم از دیده آب برون می‌آید و غذای روح ما از عطای توست یا اباعبدالله.

خدا را سپاس می‌گوییم که در این خشک‌سالی دل و قحطی عشق نم‌نم باران اشک غنیمتی است که رواق چشمانمان را آینه‌کاری می‌کند.

آری ای عزیز فاطمه! در این راستا با خلوص نیت ایستاده‌ایم علاقه و عشق تو را با هیچ عشقی عوض نمی‌کنیم و دوست داریم مثل تو همیشه و همه‌جا و در همه حال اهل نماز، قرآن و کسب رضای پروردگار باشیم.

از گناه و منکرات که راه جهنم را برای ما باز می‌کند دوری می‌کنیم تا لیاقت برخورداری از شفاعت تو را داشته باشیم، ما نخواهیم گذاشت عاشورای تو از شور بیفتد و فراموش شود و هدف خدایی‌ات بر زمین بماند.

آنان که می‌خواهند تو را از ما بگیرند و ما را با اشک نوحه و کربلا بیگانه سازند، بیهوده می‌کوشند؛ زیرا جاودانگی تو را خدا تضمین کرده است و عشق به تو سراسر وجود و قلوب ما را احاطه کرده است.

امام حسین (ع) قلب زمین و زمان است، ملت ما زمینه مساعدی برای رشد فرهنگ شهادت ایجاد کرده و به ما نشان داده که تنها با ادامه راه اوست که می‌توانیم، زنده بمانیم و فرهنگ شهادت از نام حسین و اقتدا به حسین بیشتر از هر چیز دیگر مایه گرفته است.

پس بر ما است که انصارالحسین(ع) باشیم و چه نیکوست که در این روزها و زمانی که همه در معرکه حسینی و در صحنه عاشورایی حسین قرار گرفته‌ایم به دنیا نشان دهیم که حسین حسین گفتن‌هایمان از اعماق جانمان است و فقط سر زبان نیست ما برای اثبات چنین اندیشه‌ای ندا سر می‌دهیم یا حسین با تو زنده‌ایم و با تو می‌میریم.

*‌ بخشی از آیین عزاداری در شهرستان گلپایگان

گلپایگان همواره در عرصه برپایی شعائر دینی و مذهبی عزاداری سالار شهیدان فرهنگی پیشینه غنی داشته است و حماسه حسینی با خون و رگ و ریشه مردم این دیار گره‌خورده است.

چند روز قبل از ماه محرم مردم ولایت‌مدار گلپایگان در و دیوار شهر را سیاه‌پوش می‌کنند و همه‌جا بوی حسین و عاشورا می‌گیرد.

از شب اول ماه محرم هیئت‌های عزاداری در قالب هیئت‌های زنجیرزنی و سینه‌زنی از حسینیه‌ها و مساجد خود بیرون می‌آیند و بعد از عبور از خیابان‌های اصلی به امام‌زادگان سیدالسادات و هفده تن وارد می‌شوند و پس از زیارت و ادای احترام به سوگواری خامس آل عبا می‌پردازند.

آستان مقدس امامزاده هفده تن همواره در طول سال محل زیارت عاشقان امام حسین(ع) است و مردم این دیار ارادت خاصی به این زیارتگاه دارند و مکانی برای روضه‌خوانی شهیدان کربلا و ذکر معارف و آموزه‌های اسلامی است.

این مکان در ماه محرم و خصوصاً روزهای عاشورا و تاسوعای حسینی به یکی از پرشورترین مراسم عزاداری تبدیل می‌شود به طوری که در روز تاسوعا، هیئت‌های عزاداری از خیابان‌های فرعی عبور می‌کنند و به سمت خیابان اصلی که به موازات بازار قدیم شهر هست، حرکت می‌کنند تا به این مکان مقدس بر‌سند.

عزاداری در گلپایگان غوغای دیگری دارد و هر بیننده‌ای را به هیبت می‌افکند سینه‌های پر از راز و احساس، سرهای پرشور و دیده‌ها بارانی و هیجان وصف‌ناپذیر عزاداران جذاب‌ترین مناظر معنوی را به نمایش می‌گذارد.

در روز عاشورا مسیر اصلی حرکت عزاداران از خیابان‌های اصلی شهر به سمت گلزار شهدا است تا عزاداران حسینی با حماسه‌آفرینانی که ندای هل من ناصر ینصرنی سالار شهیدان را لبیک گفتند، تجدید بیعت کنند و بگویند: «‌کجایید ای شهیدان خدایی، بلاجویان دشت کربلایی».

*‌ تعزیه‌خوانی در عصر روز تاسوعا

عزاداری مردم گلپایگان منحصر به روضه‌خوانی و زنجیرزنی نیست، مردم ولایت‌مدار گلپایگان به سینه‌زنی و تعزیه‌خوانی هم اعتقاد خاصی دارند.

حسینیه اعظم رباط ابلولان از جمله مکان‌هایی است که بیش از هر مکان دیگری محل نمایش تعزیه و شبیه‌خوانی است و بازیگرانش به مکتب نرفته و خط ننوشته‌اند، اما به غمزه دلبر عاشورایی خویش چنان‌اند که مسئله‌آموز صد مدرس می‌شوند.

هنر تعزیه در گلپایگان تحت عناوین متنوعی چون حضرت سیدالشهدا(ع)، حضرت عباس(ع)، حضرت علی‌اکبر(ع) و حضرت علی‌اصغر(ع)، حر بن یزید و دو طفلان مسلم اجرا می‌شود و همگی از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است.

*‌ مقتل‌خوانی در عصر روز عاشورا

از مراسم جان‌سوز عصر عاشورا در گلپایگان به آتش کشیدن نمادین خیمه‌ها است که چند سالی است در جوار آستان مقدس امامزاده ابراهیم روستای سعیدآباد و یکی دیگر از محله‌های گلپایگان که فضای گسترده‌ای دارد، به نمایش در می‌آید و هر بیننده‌ای را در ژرفای مظلومیت اباعبدالله و یاران و اهل‌بیتش فرو می‌برد.

مراسم شام غریبان گلپایگان هم بسیار تماشایی و دیدنی است عزاداران حسینی با روشن نمودن شمع‌ها و با سردادن نوحه و سینه‌زنی از کوچه پس کوچه‌های این شهر عبور می‌کنند و با چشمانی غم‌بار سراغ حسین و یارانش را از یکدیگر می‌گیرد.

مردم گلپایگان در روز 12 محرم مانند تاسوعا و عاشورا دست از کار می‌کشند و به عزاداری مشغول‌ می‌شوند و به یاد دفن شهیدان کربلا در این روز با یاد غربت و بی‌کسی اباعبدالله عزاداری می‌کنند.

ارادت مردم این دیار به اهل‌بیت (ع) و اهدای نذورات نیز بخش جدا نشدنی آیین‌های سوگواری و عزاداری است و در این میان پختن حلیم و آش شله قلمکار در بین مردم این شهر مرسوم است و حاجت‌مندان با ریختن نمک در دیگ نذورات حاجات خود را از حضرت سیدالشهدا و یارانش طلب می‌کنند.
-