استانها / اصفهان 15:17 1401-10-7 0 0 نجات بوم‌های سنگی چندهزار ساله در هاله‌ای از ابهام سنگ‌نگاره‌های تیمره، در منطقه‌ای میان دو شهرستان گلپایگان و خمین واقع شده که قدمت چند هزاره دارد، اما فعالیت معادنی در این مناطق این بوم‌های سنگی را با مخاطره روبرو کرده است. نجات بوم‌های سنگی چندهزار ساله در هاله‌ای از ابهام به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، سنگ‌نگاره‌های تِیمَرِه، نشان از تاریخ و هنر کهن منطقه تیمره در استان‌های اصفهان و مرکزی دارد که سیر آثار زندگی انسان طی هزاره‌ها را به نمایش می‌گذارد، مناطق کوهستانی و دره‌های اطراف خمین و گلپایگان زیستگاه‌های کهن ایران را به نشان می‌گذارند که برخی قدمتش را نزدیک 9 هزار سال عنوان کرده‌اند. مهم‌ترین و بیشترین آن‌ها در شهرستان خمین استان مرکزی و قسمتی در محدوده شهرستان گلپایگان است و شامل کهن‌ترین کتیبه‌های خطی ایران، سیر تطور خط، هنرهای صخره‌ای کهن تطبیقی، نقاشی‌های کهن گونه‌های جانوری منقرض شده و جاذبه‌های مهیج گردشگری ملی و جهانی را داراست. اما این روزها فیلمی در فضای مجازی دست به دست می‌شود که نشان می‌دهد به علت فعالیت برخی معادن در این منطقه، این سنگ‌نگاره‌ها با خطر تخریب مواجه هستند. در این خصوص مصطفی قانونی، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان گلپایگان در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس اظهار کرد: دو معدنی که در محدوده تیمره فعال بودند مربوط به گلپایگان بود که فعالیت‌شان را متوقف کردیم، 5 سالی طول کشید تا فعالیت این معادن متوقف شود ولی معدن مربوط به خمین هنوز فعال است. این درحالی است که رسول مجیدی، مدیرعامل انجمن دوستداران تیمره در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار کرده است که اگرچه فعالیت دو معدن گلپایگان متوقف شده است ولی یکی از معادن به صورت شبانه و غیرقانونی در حال فعالیت است. نقطه‌زنی 300 هزار بوم سنگی در تیمره وی با بیان اینکه فیلم منتشر شده، متعلق به دو سه هفته گذشته است، گفت: 11 سال است در منطقه کار پژوهشی انجام می‌دهم و سعی کردم ضمن کار پژوهشی کار حفاظتی هم انجام دهم، تک تک این بوم‌ها را شروع به نقطه زدن کردم که حدود 300 هزار بوم سنگی تا به حال نقطه زدم و نقطه UTM و وضعیت نقشه‌اش را می‌دانم. مجیدی با اشاره به اینکه سنگ‌نگاره‌ها را به بوم تشبیه کردیم چون هر کدام از این نقش‌ها مثل تابلوی نقاشی است، خاطرنشان کرد: این بوم ممکن است یک نقش یا بیش از 200 نقش داشته باشد. راهنمای گردشگری با بیان اینکه متولد روستای غرقاب، یعنی همان روستایی که محل سنگ‌نگاره‌هاست، گفت:از قدیم سنگ‌نگاره‌ها بود تا اینکه دهه 70 اهالی روستا به دلیل زیاد بودن نقوش، دنبال کسی می‌گشتند که به آن‌ها اطلاعات دهد و داستان نقوش را به آن‌ها بگوید؛ سال 71 مرتضی فرهادی استاد دانشگاه تهران بعد از بررسی منطقه، کتابی در این خصوص می‌نویسد، در کتاب، سنگ‌نگاره‌ها با قدمت 12 هزار سال معرفی می‌شوند. وی افزود: با چاپ کتاب، تیمره کم کم میان محفل متخصصان بر سر زبان‌ها می‌افتد و سال 90 چند گردشگر ایتالیایی از طریق مقاله‌های استاد فرهادی با تیمره آشنا شدند و به روستا آمدند تا سنگ‌نگاره‌ها را ببینند و همراهی با آن‌ها دید مرا نسبت به سنگ‌نگاره‌ها تغییر داد به همین دلیل بعد از آن برای جذب گردشگر تلاش کردم، معادن از همان سال‌ها به صورت غیررسمی فعالیت خود را آغاز کرده بودند و افرادی که سنگ سیلیس را می‌شناختند، به منطقه رفت و آمد داشتند و کم کم از دهه 80 به بعد مجوز معدن گرفتند. تشکیل یک NGO، برای نجات بوم‌های سنگی مدیرعامل انجمن دوستداران تیمره با بیان اینکه سال‌های اخیر فعالیت معادن زیاد شد و سه سال گذشته در این صدد برآمدیم تا یک NGO تشکیل دهیم، توضیح داد:با جمعی از دوستداران تاریخ و فرهنگ و هنر انجمن را ثبت کردیم و مجوز آن را گرفتیم، توانستیم فعالیت معادن را چند بار متوقف کنیم ولی باز هم فعالیت معادن ادامه داشت، تا اینکه امسال گزارشی از شبکه مستند پخش شد و فشارهای رسانه‌ای باعث شد معادن متوقف شود. وی با بیان اینکه تیمره منطقه وسیعی بین دو شهرستان گلپایگان و خمین است که ثبت ملی شده، بیان کرد: در گلپایگان توانستیم دستور قضایی بگیریم و معادنی که در محدوده گلپایگان بود را متوقف کنیم ولی یکی از آن‌ها یک ماه است که به صورت شبانه، فعالیت خود را آغاز کرده با این که حکم دارد که نباید کار کند. مجیدی همچنین بیان کرد: یک معدن در محدوده خمین است که با فشارهای وارده، محدوده معدن خمین را که نزدیک‌ سنگ‌نگاره‌ها بود، تغییر دادند، این در حالی است که ما می‌گوییم در همان محدوده جدید هم سنگ‌نگاره وجود دارد و بارها به آن‌ها نشان دادیم. معادن در محدوده بوم‌های سنگی منحصر به فرد راهنمای گردشگری افزود: مشکل ما این است که بوم‌های بزرگ دیده می‌شود و بوم‌های کوچک دیده نمی‌شود، درصورتی که یک سری بوم‌ها سیر تطور خط را به ما نشان می‌دهد که به صورت پراکنده در منطقه هستند، ممکن است یک بوم روی یک کوه در منطقه داشته باشیم ولی همان یک بوم برای ما خیلی مهم است و از آن فقط یک عدد داریم و تکرار نشده که برایش اتفاق خوبی نمی‌افتد. وی با بیان اینکه این منطقه پتانسیل ثبت جهانی شدن را دارد، اظهار کرد:بارها منطقه ارزیابی شده و کارشناسان گفته‌اند اینجا پتانسیل ثبت جهانی شدن دارد، هفته‌های پیش بچه‌های زمین‌شناسی استان اصفهان که بحث پرونده‌های ثبت جهانی قشم، طبس داشتند وقتی وارد منطقه شدند، به دلیل پتانسیل منطقه و اقدامات فرهنگی که آن جا انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم پرونده ثبت جهانی آن را آماده کنیم، ولی ما مدنظر طبیعی خود را از دست داده‌ایم. مدیرعامل انجمن دوستداران تیمره با بیان اینکه نمونه این منطقه را در آمریکا، اسپانیا و فرانسه با قدمت‌های پایین‌تر داریم، خاطرنشان کرد: برای حفظ این منطقه هیچ تلاشی از هیچ ارگانی دیده نمی‌شود، گردشگر هلندی آمده اینجا وقتی وارد جاده خاکی شده گفته من می‌ترسم، ولی بعد که سنگ‌نگاره‌ها را دیده، شب اول آنجا کمپ زد و از منطقه بیرون نرفته و همین یک نفر با خودش 200 گردشگری هلندی آورد و خودش هم 5 بار به این منطقه آمده است. علی مشهدی، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خمین نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس در اصفهان در این باره بیان کرد: معدن سیلیس، داخل محدوده سنگ‌نگاره‌ها نیست، محدوده‌اش را کم کردیم و تقریبا 1400 هکتار مجوزش بوده که نزدیک به 600 هکتارش را به دلیل همپوشانی با محدوده سنگ‌نگاره‌ها، با بحث‌های قضایی از آن محدوده بیرون کردیم و الان جایی که کار می‌کند خارج از محدوده سنگ‌نگاره‌ها است. وی با بیان اینکه ما در 35 نقطه از استان مرکزی و شهرستان خمین سنگ نگاره داریم که بیشترشان مربوط به غرقاب هستند، گفت: برای پرونده ثبت جهانی شدن سنگ‌نگاره‌های تیمره در حال پیگیری هستیم. انتهای پیام