نمایی از مسجدجامع گلپایگان سال 1380 - محمود نیکنامی
به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، در شمال شهر گلپایگان، رودخانه ای فصلی به نام لعل بار یا انار بار وجود دارد که بر روی آن پلی تاریخی از آجر با پایه های سنگی و طاق های آجری ساخته شده که دارای سه دهانه میباشد. مورخین اصل بنای این پل تاریخی را به دوره (سلجوقی-تیموری) نسبت داده اند. پل قاضی زاهد که در نهم بهمن ماه سال 1384 شمسی به شماره 14210 به ثبت در فهرست آثار ملی رسیده است، هنوز به عنوان مهمترین محور ورودی شهر مورد استفاده قرار می گیرد.
شهرستان گلپایگان با تمدنی حداقل هفت هزار ساله، در کنار رودخانه «اناربار» که از کوه های روستایی در شهرستان بوئین میان دشت سرچشمه می گیرد و با برفهای مسیر تغذیه می شود، شکل گرفته و مانند هر شهری برای حیات، نیاز به پل و راه های ارتباطی دارد. بر روی این رودخانه نیز پلی ساخته شده که به قاضی زاهد معروف است و قدیمی ترین پل این شهرستان است که هنوز پا برجا است. این پل آجری با پایه های سنگی 3 دهانه دارد که دهانه وسطی بزرگ تر است. طول پل40 متر و ارتفاع آن 10 متر است. این پل بر روی رودخانه فصلی اناربار یا لعل بار قرار دارد، و به نام پل اناربار نیز نامیده میشود. قدمت این پل، همدوره با مناره و مسجد جامع، و مربوط به دوره سلجوقی است.
این پل به علت همجواری با قبرستان قدیمی شهر به نام قاضی زاهد شهرت یافته و محلی ها به آن قاضید میگویند. بزرگی دهانه ها و عمق رودخانه گواه از وجود سیلاب های عظیم در این منطقه را می دهد، چنانکه این بستر در سال 1313 و 1314 توانسته سیلاب های عظیمی را تحمل کند و شهر گلپایگان را از ویرانی نجات دهد و پل نیز راه ارتباطی مردم را در آن حادثه زنده نگه داشته است. این پل یک بار بازسازی شده و سنگ نوشته حاوی تاریخ آن در جبهه شرقی آن به دلیل بارندگی از میان رفته است، اما آثار بازسازی همچنان در دو دهانه پل نمایان است و تنها دهانه ای که به سمت خیابان امام حسین (ع) قرارگرفته، به طور کامل آجری مانده ولی در دو طرف پل و حتی در زیر آن، یادگاری هایی از نامهربانی های مردم چون آتش سوزی و چند مورد دیوارنویسی را می توان مشاهده کرد. در حال حاضر بخشی از پایه های پل آسیب دیده و اجرهای روی آن ریخته است.
در گذشته، چندین بار تصمیم بر ممنوعیت تردد وسایل نقلیه بر روی پل، گرفته شده اما چون تقریبا ورودی اصلی شهر است، تاکنون این تصمیم بطور کامل عملی نشده است. این پل به تنهایی و در طی سالهای طولانی دو سوی شهر را بهم وصل کرده ولی با گسترش شهر و افزایش حجم بار بر روی این پل، نیاز به چند راه ارتباطی دیگر بود که در ابتدا با احداث کمربندی آیت الله محمودی و احداث پلی دیگر در حدود 500 متری شرق آن، حجم بار ماشین های عبوری و گاه سنگین از روی پل برداشته شد و در سال های اخیر با احداث بلوار امام رضا و احداث پلی سوم در حدود 500 متری غرب این پل تاریخی، حجم بیشتری از بار ترافیکی از دوش این پل برداشته شده است.
جاذبههای نزدیک
پارک ساحلی درست کنار پل قاضی زاهد به مساحت هشت هکتار قرار گرفته که با داشتن امکانات تفریحی و زیر ساخت مناسب، محلی برای جمع شدن خانواده ها در تابستان و به خصوص هنگام جاری شدن آب در رودخانه قم رود است.
