
دغدغه رو به پایان یونسکو ،به مناسبت نمایشگاه مطبوعات
و آغاز هفدهمین سال فعالیت هفته نامه «صدای گلپایگان»
خوش است خلوت اگر یار، یار من باشد نه من بسوزم و او شمع انجمن باشد
هوای کوی تو از سر نمی رود آری غریب را دل سرگشته با وطن باشد
حافظ
از مهمترین ویژگی های گلپایگان، گرایش همشهریان به فرهنگ و اندیشه است که همچون نگینی درخشان در تاریخ شهرستان ما خودنمایی می کند و اقبال به مطبوعات و مطالعه روزنامه از نشانه های بارز آن به شمار می رود.
اینجانب از دهه 1340 خورشیدی با مطبوعات مأنوس بوده ام، به همین دلیل در همان سال ها جهت دستیابی سریع به روزنامه، معمولا از ساعت 11 صبح در خیابان اصلی شهر (امام خمینی"ره") و گاراژ «ایران مشهد» (معروف به گاراژ مرحوم اختری) در انتظار رسیدن اتوبوسی بودم که ساعت 6 صبح از تهران به مقصد گلپایگان حرکت نموده بود و به محض رسیدن و باز شدن صندوقبار، بسته روزنامه را برداشته ، با دوچرخه روانه مراکز فروش روزنامه میشدم تا چراغ اول را در مطالعه آن روشن کرده باشم.
در آن زمان صبحها روزنامه های آیندگان و پیغام امروز همراه با روزنامه رستاخیز که در دهه 50 به آنها افزوده شد، و دو روزنامه کیهان و اطلاعات عصر هر روز در تهران منتشر می شدند. از روزنامههای صبح فقط رستاخیز وارد گلپایگان می شد، اما روزنامه اطلاعات (که آقای اعظمی هم به عنوان مدیر توزیع و هم به عنوان خبرنگار فعالیت داشت و هنوز هم دارد) و کیهان با مدیریت های توزیع گوناگون (مرحوم اردشیری، مرحوم عمیدی، شهید سید محمد حسینی، و در نهایت مرحوم آقای خادمی) به دست مردم می رسید. این روزنامه ها را با فاصله زمانی حدود 24 ساعت ، مردم مطالعه می نمودند. البته در آستانه پیروزی انقلاب این فاصله کم شد و معمولا آخرشب همان روز به گلپایگان و مراکز توزیع می رسید.
خوشبختانه امروز به برکت ارتباطات سریع هر روز ساعت 9 صبح اکثر روزنامه ها در گیشه مطبوعاتی آقای "آقانصیری" در سه راه آیت اله طالقانی و مغازه کتاب فروشی آقای طالبی در خیابان مسجد جامع در اختیار علاقهمندان است.
اگر در دهه 40 و 50 خورشیدی مشتاقانه منتظر دریافت روزنامه های سراسری بودیم که از پایتخت وارد شهر ما می شد، امروز جریان برعکس شده است. تا چندی پیش در تهرانبزرگ به محض انتشار هفته نامه «صدای گلپایگان» ، مترصد ورود یک چهره آشنا از اقوام یا دوستان به تهران بودیم تا این نشریه را به دست ما برساند.
پس از مطرح نمودن موضوع با آقای حاج نوروزی مدیر اجرایی پرتلاش این هفته نامه، ایشان اظهار نمود که آقای حاج مجتبی نخعی مسئول محترم موسسه خیریه (دارالایتام) حضرت ابوالفضل(ع) در شهر گوگد، تعدادی از هر شماره این نشریه را برای آقای حاج قاسم براتی که به عنوان پل ارتباطی بین آن خیریه و همشهریان مقیم تهران(به خصوص بازاری ها) ،ایفای نقش نموده و در واقع نماینده موسسه در تهران به شمار می رود، قرار می دهد.
پس از مراجعه به خیریه حضرت ابوالفضل(ع) و حاجآقا نخعی دریافتم که خیرین تهرانی در ازاء اهدای کمکهای نقدی یک نسخه از «صدای گلپایگان» را به عنوان هدیه فرهنگی خیریه از حاجآقا براتی دریافت می نمایند.از این رو از سر کنجکاوی و علاقه یک روز به دفتر نمایندگی موسسه به آدرس: خیابان فردوسی، کوچه برلن، بازار حافظ، طبقه اول، پلاک 261 رفتم و پس از زیارت ایشان تعدادی از شماره های مختلف «صدای گلپایگان» را مشاهده نمودم. آن لحظه برای من خاطره انگیز و فراموش نشدنی بود.
امیدوارم همشهریان عزیز در تهران با مراجعه به آدرس فوق (بخصوص اگر نیت و قصد کمک به خیریه را دارند)، این هفته نامه را ملاحظه و به آن دسترسی داشته باشند. تا از این طریق نسبت به اخبار و تحولات شهرمان آگاهی عمیق تری به دست آورند . البته امکان مطالعه «صدای گلپایگان» در اینترنت وجود دارد ؛ زیرا آقای نیکنامی مدیر محترم سایت آخاله به محض انتشار ، نسخه دیجیتالی آن را در سایت بارگذاری می کند ؛ اما مشاهده اصل هر نشریه دارای حلاوتی دگر است.
آقای جلال رفیع روزنامه نگار باسابقه ای که مبارزه با رژیم شاه و تحمل زندان در دوران پیش از انقلاب را در کارنامه خود دارد، در سال 1369 همراه با دکتر علی اکبر ولایتی وزیر خارجه وقت ایران برای شرکت در اجلاس سازمان ملل به نیویورک سفر کرده است، او در خاطرات خود (کتاب بهشت شداد) خاطرنشان میسازد که: «پس از بلند شدن هواپیما از فرانکفورت آلمان به مقصد نیویورک در روز 23 سپتامبر، مهماندار هواپیما مجله تایم را که بر روی آن تاریخ 24 سپتامبر درج شده است، به دستم می دهد». یعنی مجله را یک روز قبل از چاپ و انتشار می خوانیم!! او که خاطرات سفر خود را با چاشنی طنز همراه ساخته، اظهار می دارد نکند در این هواپیما چاپخانه هم هست؟ الحق که تایم یعنی همین! اگر جز این بودی تایم نبودی، بلکه خبرنامه کیهان یا اطلاعات بودی که در بعضی شهرها 48ساعت بعد از چاپ به دست مردم رسیدی!
در تاریخ مطبوعات کشورمان میخوانیم روزنامههای انگشت شماری که توسط ایرانی های مقیم خارج پیش از استقرار مشروطیت در زمان حاکمیت ناصرالدین شاه چاپ می شدند ، نقش برجسته ای در روشن کردن افکار و به حرکت درآوردن مردم ایران داشتند.
روزنامه های اختر با مدیریت محمد طاهر تبریزی، قانون با مدیریت میرزا ملکم خان، حبلالمتین با مدیریت سیدجمال الدین حسینی مشهور به مؤیدالاسلام ، عروة الوثقی با مدیریت سیدجمالالدین اسدآبادی (به زبان عربی) ،حکمت با مدیریت میرزا محمد خان تبریزی ، ثریا و پرورش با مدیریت میرزا علی محمد خان کاشانی به ترتیب در استانبول، لندن، کلکته، پاریس و قاهره انتشار می یافتند و به صورت پنهانی وارد ایران میشدند و دور از چشم ماموران حکومتی مطالب آن ها در انجمنها و اجتماعات خوانده می شد. روزنامه ها ضرورت حاکمیت قانون و مزایای پارلمان و آثار شوم استبداد و لزوم تسلط مردم بر سرنوشت خویش را گوشزد می نمودند.
در جریان مبارزات جنبش مشروطیت، مطبوعات نقش تعیین کننده ای در پیروزی مردم داشتند و به عنوان رکن چهارم دموکراسی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص میدادند که با یاری خداوند در فرصتی دیگر به آن خواهیم پرداخت.
پس از فراز و فرودهای انتشار مطبوعات در عصر پهلوی و استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالمللی نیز شاهد این حرکت معکوس و مبارک بودهایم.از 22 سال قبل تاکنون روزنامه «اطلاعات بین المللی» به منظور آشنا ساختن ایرانیان مقیم در کشورهای اروپایی ،کانادا و بخشی از آمریکا و نیز کشورهای شرق آسیا نظیر ژاپن با تحولات ایران و پرنمودن خلاء عاطفی هممیهنان فعالیت خود را آغاز نموده است . جای بسی خرسندی است که این روزنامه همپای مطبوعات اروپا در گیشه های شهرهای لندن، پاریس، استکهلم، هلسینکی، آمستردام، برلین ، نیویورک، توکیو و ... خودنمایی میکند.
اینجانب که سالها پیش سفری به آلمان و هلند داشتم، به محض مشاهده این روزنامه میان روزنامه ها و مجله های متنوع در دکه های مطبوعاتی آمستردام و بن در آلمان اوج می گرفتم و شوق عجیبی را در خود احساس مینمودم.
لازم به یادآوری است که مطالب «اطلاعات بین المللی» در تهران تهیه، تنظیم و صفحه آرایی شده و از طریق ایمیل به چاپخانه طرف قرارداد موسسه اطلاعات در لندن ارسال می شود. پس از چاپ در لندن ، شبکه توزیع آن چاپخانه این روزنامه را به کشور های اروپایی، کانادا و بخشی از ایالات متحده آمریکا و ... ارسال می نماید. لازم به ذکر است که تا اوایل دهه هشتاد (حدود دوازده سال پیش ) همزمان با لندن این روزنامه در نیویورک نیز به چاپ رسیده و توزیع می شد که به دلیل تنگناهای مالی متوقف شد و به چاپ در لندن بسنده گردید .
آقای سید محمد صادق خرازی سفیر و معاون پیشین نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد طی مصاحبهای که متن آن در ویژهنامه نودمین سال انتشار روزنامه اطلاعات به چاپ رسیده، خاطرنشان میسازد روزی من با آقای دکتر ولایتی در محل سازمان ملل با هم قدم میزدیم و به جلسات مختلفی میرفتیم. در یکی از این جلسات وزیر امور خارجه ژاپن روزنامه «اطلاعات بین المللی» را دید و پرسید این روزنامه اینجا چه میکند؟ گفتم این روزنامه اینجا منتشر میشود. بسیار تعجب کرد و گفت مگر چقدر ایرانی اینجا حضور دارد؟ گفتم در نیویورک و شرق آمریکا ایرانی های زیادی هستند. سپس گفت: ای کاش ما هم میتوانستیم این کار را برای هموطنان ژاپنی خودمان انجام دهیم. بعدا روزنامه آساهی ژاپن نسبت به انتشار روزنامهای با انتشار صفحات محدود در آمریکا اقدام کرد.البته اغلب ایرانی های خارج از کشور از طریق اینترنت، نسخه دیجیتالی "اطلاعات بین المللی "را مطالعه می کنند .

این قیاس معالفارق (توزیع هفته نامه "صدای گلپایگان" در تهران و انتشار و توزیع روزنامه "اطلاعات بینالمللی "در خارج از کشور) نشانه ای است از اینکه دغدغه یونسکو در دهه 1970 مبنی بر لزوم ایجاد جریان متوازن اطلاعات و ارتباطات تا حدودی مرتفع گردیده. فراموش نکنیم که با پایداری کشورهای جهان سوم و غیر متعهدها و حمایت فرانسه و شوروی (سابق) در آن مقطع ،که با قهر و کناره گیری آمریکا و انگلیس از یونسکو همراه بود، این سازمان به ریاست "مختار امبو"ی سنگالی پیروزی بزرگی را در مبارزه با جریان یک سویه اطلاعات از غرب به شرق و امپریالیسم خبری به دست آورد.