چشم انداز پیشرفت گلپایگان
از نگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی
این داغ بزرگ تو ، در سینه چه سنگین است در ماتمت ای سردار، دل ها همه غمگین است
ما نوزده دی را ، در یاد نگه داریم جای گله دیگر نیست ، رسم گذران این است
آن روز خمینی «ره» گفت تو زنده ای و نهضت برامت بیداری ، این گفته چه تسکین است
علی اکبر پورسلطان( مهاجر )
هر نسل بزرگان الهام بخشی دارد که به تعبیر هرتامولر نویسنده رومانیایی ساکن آلمان و برنده جایزه ادبی نوبل سال 2009 ، تمام نمی شوند ، بلکه با همه آنچه در پس ذهن برایت باقی گذاشته اند ، به تو هجوم می آورند. آیت الله هاشمی رفسنجانی برای نسل ما و قبل از ما در زمره این بزرگان است. از آقای هاشمی که مردم ایران وداعی پرشکوه و قدرشناسانه با وی داشتند ، در این ایام با تعابیر مختلف نام برده شده است. مقام معظم رهبری وی را رفیق دیرین ، همسنگر و همگام دوران مبارزات نهضت اسلامی و همکار نزدیک عهد جمهوری اسلامی خطاب کردند. رئیس جمهوری وی را قهرمان ملی مبارزه با استبداد و استعمار و اسطوره حلم ، تحمل ، ایمان و اعتدال خواندند. صفحات اول روزنامه های فردای درگذشت ناگهانی آیت الله از او با القابی مانند استوانه انقلاب ، مرد مصلحت ، سردار سازندگی ، مرد روزهای سخت مبارزه ، انقلابی مصلح ، مرد عبور از بحران ها ، نظریه پرداز مبارزه با فقر و ...نام بردند.
حیات پربار آیت الله هاشمی رفسنجانی و حضور مستمر ایشان در عرصه ها و مقاطع مختلف مبارزه علیه رژیم شاه این اثر و نتیجه را داشته که از زوایای مختلف بتوان برداشت های متفاوتی از نحوه اثرگذاری ایشان داشت. نخستین آشنایی نسل ما با اندیشه این مرد بزرگ از منظر سیاست ورزی انقلابی است.
هاشمی یک مبارز عملگرای محض نبود. او برای مبارزه اش اندیشه و تئوری هم داشت یا حداقل در صدد تدوین آن بوده است. قبل از انقلاب دو اثر مکتوب از ایشان به جا مانده که دغدغه ها و حساسیت های ایدئولوژیک و راهبردی او را نشان می دهند. در سیاست های استعماری و منطقه ای کتاب «سرگذشت فلسطین یا کارنامه سیاه استعمار » اثر «اکرم زعیتر» متفکر اردنی را ترجمه کرده که نویسنده در آن کتاب ریشه مشکلات خاورمیانه پس از تأسیس رژیم‌صهیونیستی را به عنوان یک ناظر دردمند و یک سیاستمدار محقق بیان داشته است. این کتاب در آن مقطع زمانی یکی از منابع معتبر و مستند برای مبارزان ایرانی شناخته می شد و مشکل فلسطین را برای فارسی زبانان منعکس می کرد. هاشمی با ترجمه این کتاب مواضع ضد استعماری و ضد ظلم جهانی خود را هم به تصویر کشیده است و در شرایطی که شاه رابطه خوبی با رژیم اشغالگر قدس داشت ، و اغلب دانشگاهیان و روشنفکران تحت تأثیر عملکردهای سوسیالیستی اسرائیل و کیبوتص های ( تعاونی هایی در قالب دهکده های اشتراکی ) آن بودند، کاری کارستان بود و عمق دردمندی و شناخت هاشمی را در آن مقطع زمانی از تحولات منطقه پس از تشکیل رژیم صهیونیستی می رساند.
در سیاست مملکت داری و مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی ، هاشمی کتابی ماندگار نوشت و قهرمان مبارزه با استعمار یعنی امیرکبیر را به نسل ما معرفی کرد. او با هوشیاری و تیزبینی شخصیتی را انتخاب کرده بود که چند ویژگی منحصر به فرد داشت. امیرکبیر یک فرد غیر روحانی ، یک دولتمرد دستگاه قجری ، یک مدیر آگاه به زمان ، یک ضد دیکتاتور ، یک ضد استعمار ، یک طرفدار توسعه درون زای ملی و در عین حال یک چهره معتقد به اسلام و اصلاح طلب بود. او آگاهانه امیرکبیر را برگزید که در زمان خود جامعیتی در خور تحسین داشت. کتاب شناخته شده و مردم پسند «امیرکبیر ، قهرمان مبارزه با استعمار » کتابی است که به نوعی هاشمی رفسنجانی از طریق آن تلاش کرد ایده جامعه جدید یا اصلاحات را به دوره امروز ما گره بزند و خود را به طور نمادین به عنوان پلی میان اصلاحات میرزا تقی خان با شرایط امروز ما معرفی کند.
اگر بخواهیم سایرشاخصه های علمی ، سیاسی و شخصیتی آیت الله هاشمی رفسنجانی را مطرح کنیم ، از مهم ترین آن ها می توان به تفسیر قرآن ایشان با عنوان « تفسیر راهنما » اشاره نمود. تفسیر راهنما در 20 جلد توسط انتشارات بوستان قم به چاپ رسیده است. جالب توجه است بدانیم این تفسیر در زندان نوشته شده و صرفاً حاصل تفکر ، تدبر و اندیشه اوست ؛ زیرا به دلیل فقدان کتاب و کتابخانه در آن محیط ، آقای هاشمی فقط با شکوفایی ذهن و خلاقیت خود و بدون فیش برداری آن را نوشته ؛ همان گونه که آیت الله طالقانی نیز تفسیر « پرتوی از قرآن » را به همین شکل نگاشته است. طی دوران حضور در حوزه علمیه قم درس اصول بیش از سایر مباحث توجه آیت الله هاشمی را به خود معطوف می سازد. از ویژگی های درس اصول این است که ذهن انسان را انسجام بخشیده و سازماندهی می کند. یکی از معاونین ایشان در دوران ریاست جمهوری نقل می کند که وقتی راجیو گاندی نخست وزیر فقید هندوستان به ایران آمد، پس از مذاکره 2 ساعته با ایشان ، سوُال می کند آقای هاشمی ریاضی دان ، خلبان یا ... بوده است؟ وقتی دلیل طرح این موضوع را می خواهند ، راجیو گاندی می گوید: « شیوه بحث آقای هاشمی خیلی عجیب بود و همه موارد را به زیبایی دسته بندی و تجزیه و تحلیل می کرد و هرگز نکته ای را از قلم نمی انداخت و تا قانع نمی شد کوتاه نمی آمد و...» این ویژگی محصول یک ذهن خلاق است که ریشه در درس اصول دارد. کتاب ها ، زندگی نامه و مکاتبات هاشمی رفسنجانی بیانگر این واقعیت است که او به عنوان یک شخصیت روحانی با منطق نوشتار در جامعه معاصر کاملاً آشنا بود. او یکی از پیشگامان نوشتن خاطرات و روزنگار فعالیت های سیاسی ، اجتماعی وفرهنگی در میان رهبران جمهوری اسلامی بود؛ کسی که اکنون میراث مکتوب بزرگی از خود برجای گذاشته و از این طریق به تقویت و تحکیم سنت نوشتاری در میان مسئولان جمهوری اسلامی کمک بزرگی کرد. همچنین برای نخستین بار مجله «مکتب تشیع» با تلاش ایشان و دیگر علمای نواندیش حوزه علمیه قم یعنی شهید بهشتی ، شهید باهنر و مرحوم آیت الله موسوی اردبیلی راه اندازی شد.
تلاش پیگیر برای توسعه اقتصادی بعد از انقلاب و بازسازی کشور بعد از دوران دفاع مقدس از دغدغه های پایدار آیت الله هاشمی بود. این همه کار و پویایی و مسئولیت پذیری در کنار ویژگی های شایسته اخلاقی ، از او شخصیتی چند وجهی و بسیار موُثر ساخته بود. شایان توجه این که او را به حق « سردار سازندگی » می نامیدند و از آنجا که کتابی در مورد امیرکبیر نوشته بود و راه آن چهره دلسوز و میهن دوست را برای سازندگی ایران در پیش گرفته بود ، وی را با او همانند می کردند و شگفتا که هر دو با فاصله زمانی کمتر از یک روز به دیدار معبود شتافتند. آیت الله هاشمی رفسنجانی در شامگاه 19 دی ماه و امیرکبیر در سحرگاه روز 20 دی !
هاشمی بر این باور بود که امیرکبیر درک درستی از استقلال داشت و در مقابل سرمایه گذاری خارجی به سرمایه و استعداد های داخلی تکیه می کرد. در کتاب خود تصریح می کند که او در زمانه خودش به وجود متخصصان در کشور پی برد و از همین روست که دارالفنون را برای تعلیم و تربیت نیروهای کارآمد بومی تأسیس می کند. از نظر هاشمی ، امیرکبیر به مستشاران خارجی اعتقاد نداشت و به جای این که از خارج کارشناس وارد کند ، استاد می آورد تا خود ایرانی ها را به کارشناس تبدیل کند. به همین جهت او را مرد عمل می دانند. در همه این زمینه ها آقای هاشمی با امیرکبیر همنوایی کرده است.
نگاه آیت الله هاشمی رفسنجانی به گلپایگان
اکنون که با پایه های نگرش آیت الله هاشمی رفسنجانی در زمینه توسعه و پیشرفت ایران آشنا شدیم ، جا دارد به سفر به یاد ماندنی ایشان در آخرین روز مرداد ماه سال 1375 به گلپایگان نظری بیفکنیم. برای این منظور بخش هایی از سخنرانی آقای هاشمی را به نقل از روزنامه اطلاعات مورخ 75/6/1 در اجتماع باشکوه مردم در استادیوم شهر بازخوانی می نمایم.
•مردمی مثل مردم گلپایگان برای بنیان تمدن اسلامی کشور ارزشمند هستند. شما تازه به دوران رسیده نیستید. منطقه ای عمیق و اصیل با سابقه تاریخی درخشان که همیشه در هر دوره ای به تناسب علوم زمان دانشمندانی از گلپایگان درخشیده اند. حوزه علمیه گلپایگان همیشه در ترویج علوم اسلامی نقش داشته و امروز هم همین طور است. این که در عرصه یک مسابقه 3 تن از فرزندان این خطه می توانند در مصاف با کشورهای دیگر طلا و نقره کسب کنند ، دلیل خوبی برای استعدادهای مردم این منطقه است. امروز علوم روز بخصوص علوم پزشکی گلپایگان در شهرستان های کشور پیشتاز است. به علاوه گذشته گلپایگان هم دارای مفاخر بزرگی نظیر آیت الله العظمی گلپایگانی «ره» است که بخش عظیمی از مردم کشور مقلد ایشان بوده اند.
•امروز این شهرستان دارای مستعدترین مردمی است که در دوران انقلاب و جنگ از خود رشادت نشان دادند. شهیدان ، مفقودین و جانبازان و این مردم صبور و کم نظیر مشعل های هدایت ما هستند. ما حول محور شهادت و جهاد فرهنگی که چراغ راه ماست ، حرکت می کنیم. گلپایگان به عنوان منطقه ای نیرومند برای کشور است و ما همه گونه پشتیبانی برای پر کردن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان به عمل می آوریم. جامعه ما هدفمند و انقلابی است و ارزش ما هم به این گونه ارزش هاست. اگر جامعه ما نیرومند است ، به خاطر همین ارزش های اخلاقی است.
•نوید دیگر من به مردم گلپایگان ، انتقال آب به این منطقه است. انتقال آب از پشت کوه های زاگرس به منطقه مرکزی کشور آرزوی دیرینه من بوده است. با اجرای این پروژه بزرگ ملی تا یک هزار سال دیگر منطقه مرکزی کشور از این آبی که امروزه به هدر می رود، بهره مند می شود. سیصد میلیون متر مکعب آب به طور دائم و مطمئن تأثیر فراوانی در گلپایگان ، خمین ، دلیجان ، محلات ، قم و کاشان خواهد داشت. لازم است از این آب گران بها به صورت علمی و با برنامه استفاده شود.
•پیش از سخنان آیت الله هاشمی رفسنجانی حضرت حجة الاسلام والمسلمین محمدی گلپایگانی رئیس محترم دفتر مقام معظم رهبری ضمن عرض خیر مقدم به ایشان اظهار داشتند: " برای نخستین بار در تاریخ ، چنین افتخار عظیمی نصیب مردم گلپایگان شده است."
اکنون که بیش از 20 سال از این سفر تاریخی می گذرد ، وعده آیت الله هاشمی در مورد دو طرح مهم تحقق یافته است. شرکت تولیدات پتروشیمی گلپایگان با تمام ظرفیت فعالیت می کند و برای بیش از 300 نفر ایجاد اشتغال نموده ، علاوه بر آن تعداد قابل توجهی فرصت شغلی غیر مستقیم نیز به وجود آورده است. هر یک از پلیمرهای آن به عنوان مواد اولیه در صنایع مختلف مانند خودروسازی ، لوازم خانگی ، لوازم صوتی و تصویری ، لوازم برقی و الکترونیکی ، کارخانه های ظروف و ده ها شرکت دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. خوشبختانه محصولات شرکت به غیر از مصارف داخلی به کشورهای خارجی مانند چین ، پاکستان ، ترکیه ، یونان و ایتالیا نیز صادر می گردد. البته از مدیران این مجموعه صنعتی انتظار می رود با نصب فیلترینگ های کارآمد و مناسب از صدمه زدن به محیط زیست انسانی ، طبیعی و آلودگی نواحی اطراف جلوگیری نموده و مانع ازرسیدن آسیب به محصولات کشاورزی و صیفی جات منطقه کنار رودخانه شوند.
از سوی دیگر به فضل خداوند متعال و تلاش شبانه روزی با حفر بیش از 50 کیلومتر کانال و تونل در دل کوه و شرایط بسیار دشوار طبیعی ، از طریق بهره گیری از تکنولوژی حفاری روز دنیا ( دستگاه T.B.M) ، آب از سرشاخه های دز به سد مخزنی کوچری با ظرفیت نهایی 207 میلیون متر مکعب و فلات مرکزی ایران که از مشکل تامین اب شرب مناسب رنج می بُرد ، انتقال یافت. در حال حاضراین سد حدود 50 میلیون متر مکعب آب را در خود جای داده است. از برکات احداث سد کوچری علاوه بر تغذیه سفره های زیرزمینی ، برخوردار شدن گلپایگان ازمیزان 330 لیتر آب شرب در ثانیه است که به خواست خدا در آینده نه چندان دور با تکمیل طرح انتقال آب به گلشهر ، به ظرفیت نهایی خود خواهد رسید.
علاوه بر آن با احداث تصفیه خانه مدرن ، کیفیت آب شرب شهر و روستاها به میزان قابل توجهی افزایش یافته ؛ به گونه ای که در حال حاضر ضریب سختی آب ( T.D.S- وجود املاح موجود در آب ) کمتر از 300 و کدورت آب تصفیه شده حدود 0/1 می باشد که استاندارد این موضوع تا حد 5 نیز مجاز است ؛ در حالی که قبل از ورود آب به سد کوچری ضریب سختی آب بالاتر از 1300 بود. بدیهی است که بهره گیری از آب با کیفیت بالا در حفظ سلامتی مردم و ارتقاء سطح بهداشت عمومی تأثیر زیادی دارد. از این رو باید شکر گزار بود که مردم ما از نعمت آب شرب سالم ، طبیعی و گوارا برخوردار شده اند. در کنار این موارد نمی توان از ایجاد رطوبت بالا و تلطیف هوای شهر و روستاها به سادگی عبور کرد. این شرایط زمینه را برای پایداری اقامت و افزایش ضریب گردشگری و جذب توریست فراهم می سازد.
در مجموع وضعیت به وجود آمده نشان از آن دارد که زیرساخت توسعه و آبادانی نه تنها در گلپایگان ، بلکه در10شهر دیگر فلات مرکزی شامل خمین ، محلات ، دلیجان ، سلفچگان ، نیم ور ، کاشان ، ساوه ، قم و... نیز فراهم شده است. آیت الله هاشمی رفسنجانی درسخنرانی خود به این نکته اشاره کردند که "بعد از مطالعات اولیه ، وزیر وقت نیرو و کارشناسان آن وزارتخانه اجرای این طرح را دارای توجیه اقتصادی ندانسته و با آن مخالف بودند ، اما من بر اجرای پروژه تأکید نموده و اعتقاد دارم مناطق مرکزی ایران که کانون امنیت برای سرمایه گذاری است ، با اجرای این طرح بزرگ و بنیادی ، به شکوفایی خواهد رسید ." این اقدام شجاعانه نشان بارزی از بلند نظری و نگاه راهبردی سردار سازندگی بود.
گلها و سبزیجات بهاری در ارتفاعات گلپایگان -موسیر ، لاله ، مرزنجوش ، شوید
مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی : نوید من به مردم گلپایگان ، انتقال آب به این منطقه است. انتقال آب از پشت کوه های زاگرس به منطقه مرکزی کشور آرزوی دیرینه من بوده است. با اجرای این پروژه بزرگ ملی تا یک هزار سال دیگر منطقه مرکزی کشور از این آبی که امروزه به هدر می رود، بهره مند می شود. سیصد میلیون متر مکعب آب به طور دائم و مطمئن تأثیر فراوانی در گلپایگان ، خمین ، دلیجان ، محلات ، قم و کاشان خواهد داشت. لازم است از این آب گران بها به صورت علمی و با برنامه استفاده شود.
سایت آخاله روی موج سوم آلوین تافلر
