https://blogdestinia.com/fa/author/venus

Venus

گلپایگان یکی از شهرهاى فرهنگى و مراکز علمی قدیم تا به امروزمی باشد که با بیش از هفت هزار سال قدمت، زمردى سبز بر زردى بیابان‌هاى مرکزى است. کسانى که به ایرانگردى و شناخت فرهنگى کشور علاقه دارند، پیشنهاد می‌کنم حتما سرى به نواحى مرکزى، نواحى خشک بیابانى و نیمه بیابانى ایران بزنند. جایى که افسانه‌ها رنگ حقیقت میگیرند، جایى که مردم هرشب امید را قبل از خواب در دلشان می‌کارند و قبل از طلوع افتاب درو می کنند.
منابع تاریخ اساطیری ایران نظیر شاهنامه ی فردوسی، بهمن نامه و پهلوی در خصوص گلپایگان این گونه نقل کرده اند که هُمای چهرزاد(چهرآزاد) نام شهبانوی کیانی است که همسر و جانشین سلطنت بهمن، پسر اسفندیار بود.
در روایات تاریخی گفته شده است که هُمای بعد از مرگ بهمن، به مدت سی سال بر ایران حکومت کرد و شهر وردپادگان را به نام خود بنا نهاد. چهرزادگان(سرزمین گل سرخ) نام دیگری است که برای گلپایگان در روایات نام برده شده است.
دراین نواحى قنات‌ها و چشمه‌ها باعث آبادانى موضعى در دل بیابان شده اند، هرجا که چشمه‌ اى جوشیده قلعه اى بوجود آمده واز پس آن ده و شهرى را آباد کرده.
میان راه تهران و گلپایگان، شهر زیارتی قم قرار دارد، حرم حضرت معصومه(س) خواهر امام رضا(ع) امام هشتم ما شیعیان، جدا از فضاى معنوى حرم که حالى عجیب و پر شوردارد، معمارى باشکوه هنر ناب ایرانى را نمایان می کند و نمای آبى گنبد رنگ شکوه معمارى را چند برابر میکند.
از قم به سمت سراه سفچگان، جاده ترانزیتى و مملو از ماشین هاى سنگین را مشاهده خواهید کرد که اکثرا قطعه سنگ هاى چند تنى مرمر را حمل می کنند. به دلیل وجود معادن سنگ در محلات نیم‌ور، شما امکان دیدن ده‌ها معدن را خواهید داشت.
در طول مسیر سراه سفچگان به سمت دلیجان، بازمانده‌ی چند قلعه را خواهید دید که اغلب قدمتى چند صد ساله دارند. در ادامه مسیر از دلیجان به سمت نیم‌ور، از بند نیم ور و قلعه نیم ور که در حال تخریب است می گذرید. البته نمایشگاه بین المللى سنگ نیم ور هم براى دوستدارن سنگ میتواند جالب باشد.
محلات شهر گل ایران است که به نام هلند ایران می خوانندش. انواع گلهاى زینتى نایاب از کاکتوس، سن پترس تا شقایق نرماندی در این شهر وجود دارد. اگر هم فصل گل نبود ناراحت نشوید، آبگرم های محلات نیز مشهور است با رفتن به آب گرم ساعاتى را در حوضچه آبگرم استراحت کنید، قطعا بعد از آن احساس سبکی خاصی خواهید داشت.
بنا به طبیعى بودن و خواص درمانى در تابستان هم میتوانید ازین نعمت خدادادى استفاده کنید، اما زمستان لطفى دیگر دارد. از محلات به سمت خمین حرکت کنید، مزارع دیم و مناظر نیمه کوهستانى همواره بخش زیاد دید شما را پر خواهد کرد.
در خمین آدرس منزل پدر امام خمینى (ره) بنیان گذار جمهورى اسلامى ایران را از هر که بپرسید به شما نشان خواهد داد؛ خانه اى بزرگ با چند حیاط، سقف‌هاى چوبى، اسطبل اندرونى و بیرونى، که البته بازسازى شده است. سپس به سمت آخرین و اصلی ترین مقصدمان یعنی گلپایگان میرویم.

تاریخ گلپایگان:

این شهر که به شهر چهار اقلیم معروف است از شمال و غرب به کوه‌های پوشیده از برف، از شرق به بیابان، از جنوب به دشت‌ها و باغ‌ها و از شمال شرقی به دشت‌های پر رنگ و با پوشش گیاهی گسترده منتهی شده است.
طبیعت این شهر یکی از بکرترین و بدیع‌ترین مناظر طبیعی استان است. از دیرباز گلپایگان به داشتن رجال علم و ادب شهرت داشته و روحانیون برجسته آن در شکل گیری حوزه علمیه قم، نقش مؤثری داشته‌اند.
هم اکنون نیز حوزه علمیه گلپایگان در ترویج علم و علوم سیاسی نقش حساسی دارد. از جمله این روحانیون سید محمدرضا گلپایگانی که نام گوگد، زادگاهش را ماندگار کرده‌است، می باشد. گلپایگانی در پرورش چهره‌های مستعد پیش قدم بوده و تشویقات و دلگرمی‌های او، همیشه باعث رونق حوزه‌های علمیه بوده است.

صنایع غذایی گلپایگان:

شهرستان گلپایگان یک قطب مهم کشاورزی و دامپروری کشور محسوب می‌شود. اراضی آن بالغ بر سی هزارهکتار (با بیش از دوازده هزار بهره‌بردار) است که بیشتر به صورت اراضی زراعی می‌باشد.
اکثریت مردم این شهرستان کشاورز و دامدار بوده و غیر مستقیم به عنوان شغل دوم به کشاورزی و دامداری اشتغال دارند. غالب کشاورزی منطقه گندم و جو و علوفه حیوانات می‌باشد، ضمناً انگور گلپایگان نیز جزو محصولات باکیفیت به شمار می‌رود.
در ایران لبنیات گلپایگان به واسطه ی رونق دامپروری در دشت‌های حاصلخیز حرف اول را میزند، به ویژه ماست و دوغ گلپایگان که از دیر باز شهره است. از طرفی کباب گلپایگان نیز بسیار با کیفیت و معروف است. اگر نهارتان را قبل از رسیدن به گلپایگان میل کرده اید حتما جایى براى کباب‌هاى گلپایگان بگذارید.

تعداد کبابی‌های شهر گلپایگان به نسبت جمعیت بسیار بالاست چرا که گردشگران بسیار زیادی را از سراسر ایران جذب نموده است. ناگفته نماند اگر نقرس،چربى خون و اوره دارید بهتر است از خوردن زیاد کباب پرهیز کنید. خشکبار هم از خوراکی هاى خاص گلپایگان هست که نسبت به شهرهاى اطراف مرغوب تر و ارزان تر است. اگر هوس عصرانه گرم کردید حتما آش ترخینه را تست کنید تقریبا مثل آش شله قلمکار است.

صنایع دستی گلپایگان:

صنایع دستى گلپایگان قالی بافی، نمد بافی، گلیم بافی، خطاطی، نقاشی و از همه مهم تر منبت کاری است. شعر و موسیقی و ادبیات هم در گلپایگان سابقه چندین ساله دارد.
هنر منبت کاری از زمان‌های گذشته در این شهر اساتید معروفی داشته‌ است و هم اکنون نیز هنر کار با چوب و ساخت سازه های چوبی همچنان رونق دارد. هنرمندان بسیاری در این شهر مشغول به کار منبت کاری، مشبک، معرق، پیکر تراشی و گره چینی هستند.
هنر منبت کاری، تاریخ قدیمی و پر پیچ و خمی را برای رسیدن به زمان حال طی کرده است و پیشینه ی آن به زمان ابتدایی استفاده از چوب باز می گردد. مورخان و باستان شناسان پیشینه استفاده از چوب برای ساخته خانه های چوبی در این محل را به 4200 سال پیش از میلاد مسیح تخمین زده‌اند.
منبت کاران، با قلم منبت بر روی چوب گلابی و گردو و امثال آن نقش های چوبی زیبایی را با تلفیق و استفاده از دیگر چوب ها در می‌آورند و وسائل تزئینی جالبی نظیر انواع قاب عکس، ظروف و جعبه‌های منبت می‌سازند. در زمان های قدیم هفتاد منبت کار ازین کار امرار معاش می کردند، اما اکنون نیز با رواج این هنر، عده‌ی بسیاری به صورت گسترده به این پیشه مشغول می باشند.

آثار تاریخی گلپایگان:

آثار و بقایای تاریخ نشانگر سکونت در این منطقه جغرافیایی از دوران پارینه سنگی و نو سنگی است. شواهد این ادعا از سنگ نگاره‌هایی که بیانگر اشیایی از قبیل چماق، تیر و کمان، کمند و کهن‌ترین سازهای ایرانی است، بدست آمده است.

این شهر با ده هزار نقوش سنگی یکی از بزرگ ترین و کامل ترین مجموعه های سنگ نگاره‌ های تاریخ ایران را در بر دارد و سیر تکاملی خط را در این منطقه نشان می دهد. بعد از حمله اعراب نام این مکان نیز مانند سایر شهر‌ها (سپاهان یا اسپهان به اصفهان، زنگان به زنجان، دژپل به دزفول، بروگرد به بروجرد، و کرمانشاه به قرمیسین) هم از نظر تلفظ و هم نوشتار به جرفادقان تغییر پیدا کرد.

گلپایگان پس از ورود اسلام در قلمرو امویان، عباسیان، صفاریان، دیلمیان، سلجوقیان، خوارزم شاهیان، مظفریان و ایلخانیان مغول قرار داشت که در دوران عباسیان، گلپایگان از مناطق آباد کشور بوده‌ و اوج شکوفایی شهر در زمان حکومت سلجوقیان به خصوص محمد بن ملکشاه سلجوقی بوده که بناهای زیادی از جمله مناره و بازار و مسجد جامع را از خود باقی گذاشته ‌است.
بسیاری از جاذبه های گردشگری شهر به مرور زمان و عدم رسیدگی و پیگیری به موقع مسئولان، تخریب و دستخوش تغییر شده است. اگر بخواهیم از آثار تاریخی این شهر را برایتان بگوییم می بایست از جزء به جزء شهر گلپایگان برایتان گزارشی بلند بالا تهیه کنیم اما اکنون شرح کوتاه و جامعی از این مکان ها را برای شما تهیه کرده ایم:

مسجد جامع گلپایگان:

یکی از یادگار‌های تاریخی دوران سلجوقیان مسجد جامع بزرگ شهر گلپایگان است که در دوران حکومت ابو شجاع محمد بن ملک شاه سلجوقی به دستور ابونصر ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بابا عبدالملک در سال 508 هجری بنا شده است.
دور تا دور گنبد مسجد، خطوط کوفی زیبایی بر روی کتیبه های آجری نقش بسته است و با تزئینات دوره سلجوقی، نام محمد بن ملک شاه خوانده می‌شود. همچنین بر بدنه‌های مختلف شبستان نام بزرگان دین و جملات مذهبی را به خط کوفی آجری نوشته‌اند.
صحن مسجد جامع گلپایگان بدون احتساب هشتی‌ها، حٌجره‌ها و رَواق‌ها حدود یک هزار و ششصد متر مربع مساحت دارد و ارتفاع گنبد مسجد 22 متر و ابعاد گنبد از داخل 12×12 متر است. یک حوض آب بزرگ و کم عمق نیز در وسط صحن مسجد قرار دارد که علاوه بر مکانی برای وضو گرفتن نمازگزاران بر زیبایی این مسجد افزوده‌است.

مناره سلجوقی (بلندترین فانوس صحرایی جهان):

مناره‌ی هجده متری شهر گلپایگان یا میل گلپایگان که به بلند ترین فانوس صحرایی جهان نیز مشهور است با قدمتی نهصد ساله یکی از بلند ترین مناره های قرن پنجم هجری می باشد. بالا و پایین مناره با آیاتی از قرآن به خط کوفی منقش شده است که طی دهه های گذشته بازسازی شده است. این بنا با دو راه پله دورانی که شصت و چهار پله دارد به قسمت فوقانی مناره دسترسی پیدا می کند.

امامزاده هفده تن:

از جاذبه های دیدنى دیگر امامزاده هفده تن می باشد که قدمت آن به زمان شاه عباس صفوی در قرن یازده هجری می‌رسد. همانگونه که از اسم این امامزاده مشخص است، بنا به شجره نامه‌های موجود در اداره اوقاف این بنا آرامگاه هفده تن به نام های زیر می باشد: امام‌زاده ابوالحسن فرزند امام حسن مجتبی (ع)، سلطان اسماعیل فرزند امام جعفر صادق (ع)، صالح و قاسم فرزندان جعفر بن علی (ع)، عباس و حسین فرزندان حضرت موسی بن جعفر(ع)، شهربانو و حلیمه و صفورا دختران حضرت حضرت موسی بن جعفر (ع)، علی اکبر بن علی بن حسین (ع)، محمد بن محسن بن علی بن حسین(ع)، محمود و محسن و عبدالله بن یحیی بن امام موسی الکاظم (ع)، موسی و مظفر فرزندان جعفر طیار ، اسحق فرزند ابراهیم که مشخص نیست ابراهیم مزبور به کدام امام منتسب است. معمارى و کاشیکارى زیبای این گنبد هشت گوش واقعا تحسین برانگیز است.

بازار چهار سوق:
اگر می خواهید در زمان سفر کنید و حس و حالی که مردمان گذشته هنگام خرید از بازار داشته اند را بهتر تجربه کنید، به یکی از بازار های قدیمی و سنتی ایران در گلپایگان سری بزنید. نام این بازار چهار سو می باشد و یکی از بازار هایی است که اعراب بعد از ورودشان به ایران به چهار سوق(در زبان عربی به معنی بازار است) تغییر نام دادند.
واژه سوق برگرفته از کلمه چهارسو در اصل محل تقاطع دو راسته اصلی و مهم بازار بود. سوق از لحاظ معماری ایرانی از جمله عناصر و فضاهای مهم شهری و ارتباطی در بازارهای سنتی ایران محسوب می‌شود. بازارهای اصلی ایران غالبا به شکل خطی و در امتداد مهم‌ترین معبر شهری شکل می‌گرفت.
راسته اصلی یک بازار مهم‌ترین بخش و عنصر اصلی یک بازار می باشد و در نهایت ساده‌ترین، کوچکترین و مهمترین عنصر و فضای بازار نیز حجره یا دکان است که محل اصلی عرضه انواع کالاها هستند و معمولاً حدود 20 تا 30 متر وسعت دارند و بسته به شرایط مختلف کوچک تر یا گاه بزرگ تر بوده اند. چهار سوق از یک طرف روبروی مناره شهر گلپایگان و از طرف دیگر به مسجد جامع شهر راه دارد.

ارگ گوگد:

ارگ گوگد گلپایگان دومین بنای خشت و گلی ایران میباشد که تاریخ و زمان ساخت آن به حدود چهار قرن پیش نسبت داده میشود. تنها سند مکتوبی که ازاین بنا موجود است متعلق به حدود یکصد‌و‌چهل سال پیش میباشد و نشان می دهد نصف بنای ارگ توسط شخصی بنام علیخان به‌عنوان مهریه به همسرش واگذار شده و از آن پس بنام ارگ علیخانی نامیده شده است. ارگ با چهار برج قرینه‌ی آتشی رنگ و ارتفاع 12  متر، چهار گوشه ی یک مربع به وسعت شش هزار و چهارصد متر مربع را تشکیل داده است. هم اکنون این ارگ در خیابان آیت الله گلپایگانی قرار گرفته است.

در زمان های گذشته ارگ گوگد درمسیر جاده معروف ابریشم قرارداشته است. ساختمان اصلی آن از دو طبقه‌ی مجزا و منظم برای دو قشر خاص ساخته شده و مورد استفاده قرار می گرفته است. در طبقات پائین و در مجاورت یکدیگر استر و استربانان مستقرمی شده اند و بازرگانان وافراد شاخص در طبقات بالا مسکن می گزیده اند، به همین دلیل درزمان صلح به‌عنوان کاروانسرا و در زمان جنگ و یا حمله  اشرار به‌عنوان دژ نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است. در درب ورودی شمالی ارگ، قسمتی به عنوان شاه نشین تعبیه شده که حوض آبیی آن را مزین کرده است (در زمان های گذشته هنگام حمله دشمن و آتش زدن درب، با خالی کردن آب حوض آتش را خاموش می کردند) امروزه این شاه نشین به سوئیت ویژه ای تیدیل شده و مورد استفاده قرار می گیرد.

بعد از بازسازی های انجام شده، این مکان با عنوان جاذبه ی گردشگری، مکان تفریحی و استراحتگاه تاریخی برای گردشگران و سایر مردم تبدیل شده است. همچنین سوراخ‌هایی روی دیوارهای مرتفع وجود دارد که از آن به عنوان سیستم امنیتی هشدار دهنده استفاده می گردیده، به این صورت که کبوترها را در این سوراخ‌ها اسکان می داده اند که شب هنگام با بیقراری و سروصدای این کبوتران متوجه ورود  .مهاجمین توسط قلاب یا  نردبان می شدند

سد گلپایگان:

اولین سد مخزنى ایران در گلپایگان و در سال ١٣٣٤ به بهره بردارى رسیده، نشستن در حاشیه دریاچه براى یک عصرانه جاى خیلى مناسبى می‌تواند باشد، روستاهاى فاویان، فرج آباد، شادگان، سعید آباد از روستاهاى سرسبز گلپایگان هستند.

از دیگر مناطقی که می توان نام برد،قلعه ی وانشان برج کبوتر خانه می باشد، همچنین بر روى بلندترین کوه گلپایگان بقعه پیامبرى به نام صالح پیغمبر وجود دارد که مورد احترام همه روستاهاى اطراف می باشد، این بقعه به تازگى داراى جاده خاکى شده است.

خوانسار نیز یکی از شهر های بسیار نزدیک به گلپایگان می باشد که دیدن آن خالی از لطف نیست، اگر به خوانسار سفر کردید، برای خوردن کباب های کوبیده ی گلپایگان سری به این شهر دیدنی بزنید. خیابان هایى در خوانسار وجود دارد که در تابستان آفتاب به کف خیابان نمی رسد.
درختان چنار با درآغوش گرفتن یکدیگر خیابان ها را مسقف کرده و باعث در امان ماندن عابرین از آفتاب می شوند. البته شباهتى با خیابان ولیعصر تهران هم دارد، سرچشمه و پارک جنگلى براى اطراق نیم روزى بسیار مناسب میباشد، در بالاى سرچشمه یک آسیاب آبى همچنان به قوت خود باقى است و شما میتوانید در فضاى این آسیاب بنشینید و انواع دمنوش ها را موقع آرد شدن گندم میل کنید.

 قیمت خشکبار در خوانسار چندین برابر گلپایگان می‌باشد.اگر صبح زود از گلپایگان به سمت منطقه حفاظت شده موته تردد کنید و با کمى خوش شانسی امکان دیدن غزال و کفتار های راه راه را خواهید داشت.  البته مراقب باشید زیرا در شش ماهه اول سال ١٣٩٥ حداقل ٢٠تصادف با حیوانات وحشى گزارش شده که واقعا تاسف بار می باشد.