هدف از گرد آوری وشرح زندگانی دانشوران وفرهیختگان شهرستان گلپایگان دادن الگوهای مناسب به جوانانی است که در وادی پرفراز ونشیب دانش وآگاهی ره می سپرند. در اینجا یاد آوری نکته های زیر ضروری است: در همه جای دنیا دانشمندان واندیشمندان گذشته را بزرگ میدارند. در مجامع علمی جهان وقتی نام خوارزمی برده میشود همه به احترام اوبه پا می خیزند. اما اگر با بزرگداشت گذشتگان می خواهیم کاری کنیم که جوانان امروز به استخوان های پوسیده ی آبا واجدادشان ببالند سخت خطا کاریم.و اگر با انجام این کار میخواهیم امروزیان راتحقیر کنیم و به آنان بفهمانیم که نتوانستهاند مثل پدرانشان در زمینه های گوناگون علمی و ادبی و هنری بشکفند باز هم دراشتباهیم اما اگر میخواهیم آنان را برانگیزیم تا راه آن بزرگان را در پیش گیرند کارمان درست است وباید آن را دنبال کنیم. در عین حال که گذشته و گذشتگان را به یاد جوانان می اندازیم باید اکنون و اکنونیان رانیز به آنان بشناسانیم. همین طور تا آنجا که میسر است با ایشان از آینده سخن بگوییم جوان را در جریان امروزش قرار دهیم.واز دیروز برای ساختن امروز و قردامدد بگیریم.باید مواظب باشیم وقتی میگوییم در گذشته رازی ابن سینا خیام قردوسی و...... داشته ایم معنی حرفمان این نباشد که همان داشتن های گذشته کافی است وباید بدان بالید.باید از این بزرگان به عنوان کسانی که همواره زنده اند سخن گفته باشیم. |
مهندس علیقلی بیانی فرزانهای از جنس آب
|
بودا گفته است: فرزانگان چون دریاچه ای عمیق آرام و روشن اند.
امروز می خواهم به زندگی پر فراز و نشیب فرزانه ای از جنس آب بپردازم که سد اختخوان گلپایگان یادگار یا بهتر بگویم فرزند او است.
مهندس علیقلی بیانی متولد 15 بهمن 1291 است در رشته هیدرولیک از فرانسه فارغ التحصیل شده و مدتی هم دورهی پژوهشی را درانگلستان طی نموده یار و یاور مرحوم دکتر مصدق و از موسسین حزب ایران بوده است.
جدا از سیستم آبیاری دشت گیلان و سد گلپایگان مدیریت سدهای کرج و سفید رود را هم در کارنامه خود دارد.
نخستین بار طرح لوله کشی آب تهران را او اجرا کرده است و در ضمن آزادیخواه و اندیشه ورز است و تعلقات فلسفی دارد.
از سال 1352که دوران بازنشستگی را سپری می کند تا همین الآن که نزدیک به یک صد سال عمر دارد مشغول ترجمه و تالیف کتاب است که از آن جمله اند:
ترجمه ها :
1- برگردان کتاب فیزیک و فلسفه نوشته جی اچ چینتر
2- پژوهش در نهاد زمان واثبات اختیار از هانری برگسون
3- حس مذهبی بعد چهارم روح انسانی از کرونتایم
تالیفات :
1- منطق ایمانیان
2- منطق نیایش
3- منطق عشق عرفانی
4- زندان اندیشه در حدیث نفس بهمنیار
در فصلنامه تخصصی تاریخ معاصر ایران هم در شماره 23پاییز 1381 نامه ای از ایشان درج شده است.
از زندگی و خدمات مهندس علیقلی بیانی فیلمی هم به نام در چشم هزاران چشمه ساخته شده و آدمی از آن همه تلاش و پشتکار و البته آزادگی و میهن دوستی در شگفت میماند آن هم در روزگار بعد از کودتای 28 مرداد 1332 که او و دیگر یاران مرحوم دکتر مصدق را در تنگنا می گذاشتند.
همانطور که گفته شد مهندس علیقلی بیانی در ساخت شبکه آبرسانی تهران نقشی اساسی داشته است.
در مورد سد اختخوان گلپایگان :
در آغاز مسول ساختن سد اختخوان مهندس طالقانی بود ولی به علت ساختن سد کرج استعفا داد و مهندس علیقلی بیانی که رشته تحصیلی اش مرتبط با سدسازی و لوله کشی شهرها بود به اختخوان رفت و دوسال و نیم آن جا ماند و کار سد را به سرانجام رساند. فراموش نکنیم که شرایط زندگی در آنجا بسیار سخت بود. ولی او عزم جزم کرد که نخستین سد خاکی کشور و اولین سد مخزنی ایران را بسازد و ساخت.
در آن زمان حکومت کودتا می کوشید یاران مصدق را به زندان بیاندازد و یا بدنام کند. از آنجا که شادروان دکتر عبدالله معظمی از یاران مرحوم دکترمصدق بود ودردانشگاه هیات وزیران مجلس شورای ملی و... نفوذ داشت سد اختخوان کلید خورد مخالفین با سو استفاده از ذهنیت مردم نسبت به برخی زمین دارن و دوست دشمنی های مرسوم در شهر ما شایع کردند سد می بایست در کوچری بنا می شد اما از ما بهتران به این دلیل و آن دلیل مانع شدند و نصیب اختخوان گردید!!
این موضوع واقعیت نداشت و بعد از انقلاب با تلاش شادروان دکتر یدالله سحابی استاد ممتاز وبرجسته یزمین شناسی دانشگاه تهران آزمایشات خاکشناسی نشان داد که از قضا برای ساختن آن سد مناسب ترین محل نه کوچری بلکه همان اختخوان بوده است...
بهتر است خاطرات مربوط به ساخت این سد را از زبان مهندس بیانی بشنویم.
بعد از 28 مرداد سال 1332 به سبب همکاری با دولت ملی دکتر مصدق همانند دیگر آزادیخواهان زندانی شدم. از زندان که بیرون آمدم در اواخر بهمن سال 1332 بر طبق قراردادی با شرکت آبیاری گلپایگان که وابسته به بنگاه آبیاری و سازمان برنامه بود مدیریت فنی ساختمان سد اختوان را بر عهده گرفتم.
این سد اولین سد مخزنی ایران بود. سد گلپایگان از جنس سنگ و ارتفاع آن از کف رودخانه 51 متر و سطح دریاچه آن 198 هکتار و طول منحنی آن 7 کیلومتر و عرض سد در کف 220 متر است. هنگامی که من مسول سد اختوان شدم تونل آبگیری و بخش بزرگی از کارهای بدنه ریزی خودسر انجام شده بود.
برای ادامه کارها دچار سه مشکل اساسی شدم. اول اینکه جاده دسترسی به کارگاه با بالا آمدن آب سد زیر آب رفت و ارتباط ما با گلپایگان کاملا قطع شد و این در حالی بود که تمام مایحتاج ما از جمله غذا و نفت و ... باید از گلپایگان می رسید.
مشکل دوم این بود که برخلاف اصول ابتدایی سدسازی محل آبگیری از سد در پایین ترین افق مخزن قرار داشت و مشکل سوم این بود که طبقات سنگی محیط بر تونل به وسیله تزریق ملاط سیمانی مناسب آب بند نشده بود. لذا به محض آبگیری مخزن فوران آب از درزهای جدار بتنی تونل چنان شدید بود که انجام کار درون تونل برای نصب لوله های فلزی و شیرها مطلقا میسر نبود.
علاوه بر این زندگی عادی در آنجا از هر حیث موجب نگرانی بود. حتی یک کمک پزشک نداشتیم.
دارو و درمان اصلا مطرح نبود. امنیت جانی هم نداشتیم. چون گرگ گرسنه فراوان بود. شب ها گرگ ها وارد حیاط خانه من می شدند و حتی دو تا از سگ های نگهبان را دریدند و شب ها جرت نداشتیم از خانه بیرون برویم.
گرچه مهندس علیقلی بیانی متولد گلپایگان نیست اما نام او که سد اختخوان را به یاد می آورد نیکوست و نسل جدید باید فرهیختگان میهنش را گرامی بدارد و آنان را بشناسد و راه و روش ایشان را در زندگی به کار گیرد.
او فرزانه ای از جنس آب بود. به همان زلالی و پاکی آب.