بنا بر گزارش سازمان خوار و بار جهانی کشاورزی ( فائو)، جهان بدون گرده افشان ها، جهانی بدون تنوع غذایی و در طولانی مدت جهان بدون امنیت غذایی است؛ زیرا بیش از 75 درصد از محصولات غذایی در جهان تا حد زیادی وابسته به گرده افشانی می باشد. گروه گرده افشان ها شامل زنبورها، پروانه ها، پرندگان، سوسک ها و حتی خفاش ها به تکثیر و بقای گیاهان کمک می کنند. دانه های خوراکی و غیر خوراکی، میوه ها و بسیاری از سبزیجاتی که مصرف می کنیم، حاصل گرده افشانی همین موجودات است که اگر این گرده افشانی نبود، امروز سفره ما خالی بود! یک سوپر مارکت آلمانی برای نشان دادن اهمیت زنبورها، همه اجناسی را که به نوعی زنبورها در آن دارای نقش هستند، از قفسه ها برداشت. پس از این اقدام مشخص شد زنبورها در تولید 1600 نوع کالا از 2500 کالاهای این فروشگاه دخیل بوده اند.
فائو برآورد کرده است از 100 محصولی که 90 درصد غذای جهان را تأمین می کنند،71 گونه توسط زنبورها گرده افشانی می شوند. اگرچه در طبیعت حشرات گرده افشان دیگری هم وجود دارند که درختان را بارور می سازند؛ اما یک سوم تمام میوه ها مثل سیب، گلابی، توت فرنگی و حتی صیفی هایی مانند خیار نیز حاصل گرده افشانی زنبورها هستند. زنبورها تولید مواد غذایی و امنیت جهان را بالا می برند. مطالعات نشان داده در مزارعی که گرده افشانی به خوبی صورت گرفته، تولید محصول نسبت به مزارع دیگری که زنبورها با اختلال در کار مواجه شدند یا دراثر مصرف سموم شیمیایی از بین رفتند، به طور میانگین 24 درصد افزایش داشته اند. در عین حال گرده افشانی به حفظ تنوع زیستی کمک می کند. حدود 90 درصد از گیاهان گل دار جهان برای تولید مثل وابسته به گرده افشانی هستند و از طریق بازسازی درختان به حفظ جنگل ها کمک می کنند.
اگر گرده افشانی زنبورها نباشد، پنبه ای نیز در کار نخواهد بود و بدون پنبه صنایع نساجی و پوشاک وجود نخواهد داشت.
تقریباً تمام زنبورها در اکوسیستم جهان نقش مثبت دارند. علاوه بر نقش آن ها در گرده افشانی گیاهان، تعداد بسیاری از زنبورها به عنوان شکارگر و یا پارازیتوئید ( انگل واره ) سایر حشرات و یا بند پایان مضّر کشاورزی عمل کرده و از این طریق نقش مهمی در حفظ تعادل طبیعی و کنترل آفات بازی می کنند. در ایران حدود 15 تا 20 هزار گونه زنبور تخمین زده می شود که حدود 3000 گونه از آن ها تا کنون شناسایی شده است.
فراتر از گرده افشانی و تأمین معاش کشاورزان و امنیت غذایی، نقش زنبورها در برقراری تعادل زیستی و کارکرد صحیح اکوسیستم بسیار حائز اهمیت است. اگرچه زنبورها به ما عسل می دهند؛ اما از مجموع 115 تا 150 هزار گونه زنبور در جهان، حدود 7 گونه از آن ها زنبورهای با تولید عسل بیش از نیاز کندو هستند. بنابرین عسل تنها بخش کوچکی ازمواد غذایی است که توسط زنبورها تولید می شود. به طور کلی حشرات که در قلب زنجیره غذایی قرار دارند، اکثریت قریب به اتفاق گیاهان را گرده افشانی می کنند، خاک را سالم نگه می دارند، مواد مغّذی را بازیافت و آفات را کنترل می کنند. چه حشرات را دوست داشته باشیم و چه نادیده شان بگیریم، ما انسان ها نمی توانیم بدون آن ها زنده باشیم؛ در حالی که حشرات بدون انسان ها می توانند به حیات خود ادامه دهند!
متأسفانه اکنون دانشمندان هشدار داده اند که بسیاری از حشرات جهان در معرض خطر انقراض قرار دارند و نابودی آن ها می تواند به فروپاشی فاجعه بار اکوسیستم های طبیعی منجر شود. یافته ها نشان می دهد در حال حاضر بیش از 40 درصد از گونه های حشرات، کاهش جمعیت داشته و یک سوم آن ها در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند. بعد از پروانه ها و شب پره ها، زنبورها به طور جدی مورد تهدید قرار گرفته اند. اگر این روند با همین سرعت پیش رود، تا سی سال آینده 80 درصد توده حشرات جهان ناپدید خواهند شد و این یک نگرانی بزرگ برای آینده طبیعت و خود انسان است.
روند نابودی حشرات از آغاز قرن بیستم شروع شد؛ اما در دهه های 1950 و 1960 شتاب گرفت و در طول دو دهه گذشته به " رشد هشدار دهنده " رسیده؛ به طوری که هرسال حدود 2/5 درصد از آن ها در حال کاهش است. براساس پژوهش های انجام شده، کشاورزی ناپایدار به دلیل مصرف بی رویه آفت کش ها، عامل اصلی کاهش جمعیت حشرات و کاهش تنوع گونه ای بین آن ها شده است. بدیهی است که اگر نتوانیم روند نابودی حشرات را متوقف کنیم، این امرعواقب ناخوشایند و فاجعه باری برای اکوسیستم های طبیعی و بقای انسان به بار خواهد آورد.
خوشبختانه از سال 1322 تا کنون وزارت جهاد کشاورزی با عزمی راسخ در جهت حفاظت از حشرات و به طور خاص زنبورها آستین همت بالا زده و مفتخریم که از پیشگامان این حرکت، همشهری عزیزمان جناب آقای دکتر ابراهیم ابراهیمی است. دکتر ابراهیمی دارای مدرک دکتری در رشته حشره شناسی از دانشگاه تربیت مدرس، عضو هیئت مدیره انجمن حشره شناسی ایران، عضو انجمن بین المللی زنبور شناسان، عضو هیئت تحریریه نشریه آفات و بیماری های گیاهی و ... ، عضو هیئت علمی و استاد تمام موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور از دو سال پیش تا کنون ریاست این مجموعه علمی را بر عهده دارد.
دکتر ابراهیمی علاوه بر تألیف کتاب های " مطالعه و تشخیص گونه های جنس Trichogramma Westwood در ایران مشتمل بر مباحثی پیرامون کاربرد دشمنان طبیعی در کنترل بیولوژیک آفات و واژه نامه حشره شناسی ( معادل های فارسی و تعریف ها ) با نگاشتن 12 مقاله ( نویسنده مسئول ) و مشارکت با همکاران در تهیه و تدوین 28 مقاله در مجله های علمی، پژوهشی داخلی، 7 مقاله ( نویسنده مسئول ) و مشارکت با همکاران داخلی و خارجی در تهیه و تدوین 17 مقاله در ژورنال های بین المللی، ارائه 53 مقاله در همایش های علمی داخلی، ارائه 2 مقاله ( نویسنده مسئول) و مشارکت در تهیه و تنظیم و ارائه 4 مقاله در همایش های بین المللی، راهنمایی و هدایت 18 رساله دکتری و پایان نامه کارشناسی ارشد، مشاوره 12 رساله دکتری و پایان نامه کارشناسی ارشد، سابقه های تدریس در دانشگاه های تبریز، آزاد اسلامی ( واحد اراک ) و دانشگاه شاهد تهران و سابقه های اجرایی معاونت و رئیس بخش تحقیقات رده بندی حشرات، معاونت پژوهشی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشورو رئیس موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور کارنامه علمی بسیار درخشان و ارزنده ای از خود برجای گذارده است.
لازم به یادآوری است موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور که هسته اولیه تأسیس آن در سال 1302 ایجاد شده است، از سال 1322 تا کنون فعالیت خود را در سطح کشور آغازنموده و مسئولیت پژوهش در مورد آفات، بیماری های گیاهی و علف های هرز را بر عهده دارد. در موزه های تنوع زیستی این موسسه بیش از 4 میلیون نمونه حشره و تعداد بی شماری از قارچ ها، باکتری ها و نماتدها نگهداری می شوند که از سالیان دور جمع آوری و طبق موازین علمی طبقه بندی گردیده و همواره به عنوان یک منبع مستند و با ارزش علمی مورد استفاده پژوهشگران، استادان دانشگاه ، دانشجویان و نیز متخصصان خارجی قرار می گیرد.
علاوه بر موارد بالا دکتر ابراهیمی به عنوان عضو هیئت موسس مجتمع آموزش عالی پیام گلپایگان بار خدمتگزاری ویژه به زادگاهش را نیز بردوش می کشد. با آرزوی توفیق هرچه افزون تر برای دکتر ابراهیمی وهمه کنشگرانی که در عرصه های علمی تلاش می کنند، امیدواریم همشهریان آگاه و مسئولان دلسوز نسبت به تنوع زیستی و تنوع فرهنگی گلپایگان حساسیت داشته و در جهت حفاظت از گونه های زیستی؛ بخصوص حشرات و زنبورها بر تلاش خود بیفزایند.