موي سپيد را فلكم رايگان نداد????????????? اين رشته را به نقد جواني خريده ام

معلمي كردن ? زندگي كردن است اين زندگي را بايد فهميد و دوست داشت
بايد هر لحظه و هر آن به تجربه نشست . بايد چون ? ماهي ?‌ در اين رود پرخروش هستي ساز حركت كرد و يك دم از مزمزه ي اين زمزم زلال غافل نماند .
براي پايداري اين زندگي ? بايد هوشيارانه ?دم? زد .
كار معلمي را نبايد دست كم گرفت . اين هنر هزار رسم و آيين دارد كه سر لوحه‌ي همه‌ي آن‌ها ?عشق? است. بايد نخست اين هزار نكته‌ي باريكتر از مو را به خاطر سپرد و تجربه كرد‌? آنگاه به زيور زيباي معلمي آراسته شد.

زنگ اول : ‌رياضي !!

معلم : تو بگو ببينم ! تو شاگرد جديد هستي ?
دانش آموز : خانم ! ما ?
- بله ? بله ... خودت ! فرق لوزي و متوازي الاضلاع چيه ?
- فرقش اينه كه ...
- ( با عصبانيت ) پس چرا بلند نمي شي ? از كجا اومدي ?
بچه ها : خانم ! ايشون پاشون ... پا ...
- ساكت ! مگه از شماها پرسيدم ? ( روبه دانش آموز جديد ) : حرف بزن !
- ( با ترس ) ما ... خانم ! از ... اهواز ... اومديم ...
- پس چرا هنوز ياد نگرفتي موقع جواب دادن بلند بشي !?‌
- چون خانم ! ما ... پا ...
- (با فرياد) .... باز همين طور نشسته ! مگه تو نمي فهمي دختر ! پاشو بايست و حرف بزن !
بچه ها با ناراحتي : آخه خانم ! ايشون پا ... قطع ...
- ( با عصبانيت) گفتم ساكت ! مگه خودش زبون نداره ? بذارين ببينم چي مي گه
- ( رنگش پريده و مي خواهد گريه كند ) : ما ... خانم ... پامون ... توي بيمارستان ...
بچه ها ( با دلسوزي )‌ : خانم نمي تونه ... نداره .... نداره ...
- مگه نگفتم ساكت !‌ ( روبه دانش آموز ) پس چرا صدات در نمياد ?
- ( با گريه ) :‌ خانم ... ما ... ما پا نداريم ... خانم !
- ( با ناراحتي )‌ :‌ عجب ! خب زودتر مي گفتي دخترجون! من معذرت مي خوام. واقعا معذرت مي خوام . (‌رو به بقيه بچه ها ) مگه شماها لال بودين?! خب يك كلام مي‌گفتين دوست جديد تون اين طوريه... چقدر شماها بي فكر هستين!
- بچه ها ( با اعتراض )‌ :‌ ا? ... خانم ما گفتيم ... گوش نمي كردين ... هي گفتين ساكت ! ما گفتيم ... شما ... هي ...
- كافيه ! دليل نيارين ! تقصير شماهاس كه به من اطلاع ندادين . خب من از كجا بدونم ? ! خب شماها بايد بگين ديگه ... ( روبه دانش آموز معلول ) اسمت چپه دخترجون ?
- فرشته
- من واقعا معذرت مي خوام ... ولي تقصير من نبود ... تقصير ايناس !!

******
دل سوخت تمام از غم و آهي نكشيديم???????????? آتش چو برافروخته شد دود ندارد

دل همچون آيينه ي فرشته شكست و با سينه اي مالامال از درد و رنج سكوت كرد.
به راستي مقصر كيست ? يقينا? بچه ها بي تقصيرند .
آيا مس?ولين آموزشگاه نبايد معلمين را از موقعيت و وضعيت جسمي دانش آموزان جديد آگاه كنند?‌ آيا بهتر نبود معلم به جاي اولين پرسش از فرشته (فرق بين لوزي و متوازي الاضلاع) ضمن احوالپرسي ? اطلاعاتي كلي راجع به دانش آموزان جديدش به دست آورد ? راستي از جلسات مشترك اوليا و مربيان چه خبر? آيا يكديگر را مي شناسند ?
?

زنگ دوم : ادبيات فارسي !!

بچه ها ! صبحتان به خير ? سلام
?درس امروز ? فعل مجهول ? است
? فعل مجهول ?‌ چيست ? مي دانيد?
‌ نسبت ? فعل ?‌ ما به ? مفعول ? است
***********
در دهانم زبان ? چو آويزي
در تهيگاه زنگ مي لغزيد
صوت ناسازم آن چنان كه مگر
شيشه بر روي سنگ ? مي لغزيد
***********
ساعتي داد آن سخن دادم
حق گفتار را ادا كردم
تا زاعجاز خود شوم آگاه
? ژاله ? را زان ميان صدا كردم
***********
ژاله از درس من چه فهميدي ?
?پاسخ من سكوت بود و سكوت
د? جوابم بده ? كجا بودي
رفته بودي به عالم هپروت ?
***********
خنده ي دختران و غرش من ريخت
بر فرق ژاله چون باران
ليك او بود غرق حيرت خويش
غافل از اوستاد و از ياران
***********
خشمگين ? انتقام جو ? گفتم :
بچه ها ! گوش ژاله سنگين است
دختري طعنه زد كه نه ? خانم !
درس در گوش ژاله ياسين است !‌
***********
بازهم خنده ها و همهمه ها
تند و پيگير مي رسيد به گوش
زير آتشفشان ديده ي من
ژاله ? آرام بود و سرد و خموش
***********
رفته تا عمق چشم حيرانم
آن دو ميخ نگاه خيره ي او
موج زن در دو چشم بي گنهش
رازي از روزگار تيره ي او
***********
آنچه در آن نگاه مي خواندم
قصه‌ي غصه بود و حرمان بود
ناله يي كرد و در سخن آمد
با صدايي كه سخت لرزان بود :
***********
? فعل مجهول ? فعل آن پدريست
كه دلم را ز درد پرخون كرد
خواهرم را به مشت و سيلي كوفت
مادرم را از خانه بيرون كرد
***********
شب دوش از گرسنگي تا صبح
خواهر شيرخوار من ناليد
سوخت از تاب? تب برادر من
تا سحر در كنار من ناليد
***********
از غم آن دو تن ? دو ديده ي من
اين يكي اشك بود و آن خون بود
مادرم را دگر نمي دانم
كه كجا رفت و حال او چون بود
***********
گفت و ناليد و آنچه باقي ماند
هق هق? گريه بود و ناله ي او
شسته مي شد به قطره هاي سرشك
چهره ي همچو برگ لاله ي او
***********
ناله ي من به ناله اش آميخت
كه غلط بود آنچه من گفتم
درس امروز قصه ي غم توست
تو بگو ? من چرا سخن گفتم ?
***********
? فعل مجهول ?‌ فعل آن پدريست
كه تو را بي گناه مي سوزد
آن حريق هوس بود كه در او
مادري بي پناه مي سوزد
***********

اكثر ما باغبانان گلزار احساس و انديشه از شرايط زندگي و خانوادگي گلهاي معطر كلاس خود بي خبريم . چرا ?

زنگ سوم : هندسه

صبح يكي از روزهاي اسفندماه 1354 بود . زنگ دبيرستان به صدا درآمد و من به همراه د انش آموزان راهي كلاس شديم . آن عزيزان دلبند با لطف هميشگي خويش چشم در چشمان من دوخته بودند . موضوع درس آن ساعت هندسه بود. مطابق طرح درسي كه قبلا? ‌تهيه كرده بودم . گفتم : لطفا? مسا?ل و تمرينات خود را آماده كنيد تا بررسي كنم . عجيب بود هيچ كدام حركتي نكردند . انگار سخن مرا نشنيده بودند .
- چرا تمرينات و مسا?ل را روي ميز نمي گذاريد تا بررسي كنم ?
باز هم سكوت ? سكوتي تو?م با رنج و دلهره از اينكه من ناراحت شده ام و من بدون تحقيق با كلاسم و شاگردانم قهر كردم . صندلي را نزديك در ورودي قرار دادم . به طوريكه نيم نگاهي به كلاس و نيم نگاهي به بيرون داشتم . سكوتي سنگين بر فضاي كلاس حاكم شده بود . چند دقيقه اي بدين منوال گذشت و من خسته و درمانده و پشيمان از تصميم عجولانه و بدون تحقيق خويش منتظر بودم مدير با معاون دبيرستان از آنجا گذر كرده وساطت كنند . خبري نشد . داشتم كلافه مي شدم . من كه در طول ساعت كلاس سعي مي‌كردم لحظه اي از وقت دانش آموزان تلف نشود . اكنون نزديك 10 دقيقه است احساس بيهودگي مي كنم . با خود گفتم : يارب از ابر هدايت برسان باراني . دعايم مستجاب شد. زيرچشمي ديدم او كاغذي حاضر كرد و مطلبي نوشت و بدون هيچ توضيحي به دست من داد و نشست .
? آقاي جعفري سلام ? شما آمده ايد تا پلي باشيد بين كوير و دشت ? تا شاگردانتان را از كوير جهل و گمراهي به دشت پر گل و ريحان علم و آگاهي رهنمون باشيد . زنهار ! اين پل را خراب نكنيد.?
خواندم و خواندم و گريستم و بارها گريستم . اين بار او پل شده بود تا مرا از غرور و خودخواهي و تصميم شتابزده ام برهاند و به متانت و خويشتن داري و تحقيق رهنمون شود . بعد از تحقيق بر من معلوم شد . عذر آنان موجه بوده و به خاطر امتحان ساعت بعد و عدم هماهنگي نرسيده بودند تمرينها را حل كنند و مجال گفتگو با مرا قبل از كلاس نيافته بودند . اكنون قريب 33 سال از آن واقعه مي گذرد و من هر وقت به كلاس مي روم با خود زمزمه مي كنم كه :
? ما معلمين آمده ايم تا پلي باشيم بين كوير و دشت .... ?

منابع
در مكتب تجربه : حميد گروگان - گنجواره ي سهيلي : مهدي سهيلي و ...