۲۰ دی ۱۴۰۳، ۱۴:۳۹
کد خبر: 85714553

گلپایگان-ایرنا- پژوهشگر حوزه باستان شناسی گفت: عوامل انسانی از مهمترین خطرها و چالشهای پیش روی سنگنگارههای ارزشمند تاریخی گلپایگان است.
به گزارش ایرنا، به هرگونه خط و نقش برجای مانده از دستان بشر بر روی سنگها و صخرهها «سنگ نگاره» میگویند.
محسن جمالی روز پنجشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: توسعه معادن در حریم محوطههای سنگنگارهها از موارد بارز ین تهدیدات است، بطوریکه در مجموعه سنگ نگارههای «تیمره» گلپایگان در حال حاضر فعالیت معادن بلای جان این نقوش ارزشمند شده است.
این باستان شناس و نویسنده کتابهای «سنگنگارههای گلپایگان» و «گذرگاه تاریخ»، با بیان اینکه گردشگری بدون ضابطه نیز از عوامل دیگر آسیبرسان به این نقوش تاریخی است، تصریح کرد: ورود برخی از گردشگران ناآگاه به مناطق بِکر سنگ نگارهها سبب یادگارنویسی و کندوکاو در اطراف آنها شده است.
وی افزود: میزان حفاظت از این آثار تاریخی باید افزایش یابد و گردشگری توسط افراد آموزش دیده و بصورت ضابطهمند در منطقه سنگنگارههای گلپایگان صورت بگیرد.
جمالی که بیش از ۱۷ سال کار تحقیقی بر روی سنگ نگارههای گلپایگان انجام داده است، خاطرنشان کرد: وجود ۳۶ هزار نمونه نقوش حک شده تصویری و خطی بر روی سنگ نگاره گلپایگان، نمودی از تبلور فرهنگ و تمدن هزاران ساله ایران در جهان است.

این کارشناس خاطرنشان کرد: سنگنگارهها گویای تاریخ و فرهنگ پیشینیان ما است و بدلیل اینکه اغلب آنها توسط مردم عادی و بدون فرمان حکمرانان و فرمانروایان بوجود آمدهاند، یکی از نابترین و بکرترین اسناد واقعی زندگی بشر در نقاط مختلف جهان محسوب میشوند.
وی افزود: با مطالعه دقیق بر روی سنگ نگارهها، نشانههایی از انواع گونههای جانوری که در گذشته در ایران میزیستهاند، بدست میآید.

جمالی با اشاره به اینکه در نقوش سنگنگارههای گلپایگان گونههای مختلف جانوری مانند ببر، پلنگ، یوزپلنگ، شیر، گوزن، بُز وحشی و گوسفند کوهی به چشم میخورد، خاطرنشان کرد: بسیاری از این نقوش بر اساس مطالعات مردم شناسی باستان (شاخهای از علوم اجتماعی که به بررسی گذشته بسیار دور با استفاده از مدارک مادی میپردازد) قابل مطالعه است و میتوان پرده از رازهای ناگشوده برخی از صحنههای روایی آنها گشود.
این پژوهشگر باستان شناسی تصریح کرد: ممکن است سخن گفتن از تاریخ سنگ نگارهها چالش برانگیز باشد و فعلاً در کشور ما شرایط برای قدمتسنجی دقیق این نقوش با منشاء غیرارگانیک وجود ندارد، اما بطور نسب میتوان قدمت برخی از آثار خاص را سنجید کمااینکه بر اساس آخرین پژوهش صورت گرفته، تاریخ برخی از سنگ نگارهها به ابتدای دوره مس سنگی(دوران بین عصر نوسنگی و مفرغ که آغاز آن حدود ۶ هزار سال و پایانش تا پنج هزار سال قبل از میلاد است) تا دوره های اسلامی و معاصر میرسد.

به گزارش ایرنا، سنگ نگارهها به دو گونه نقش برجسته و نقشکَند تقسیم میشود که نقوش صخرهای در ایران، اغلب از نوع نقشکند است.
در جای جای کشور پهناور ایران سنگ نگارههای زیادی شناسایی شده که هریک بازگوکننده فرهنگ غالب در آن منطقه است.
در گلپایگان نیز سنگ نگاره های فراوانی وجود دارد که طی ۱۷ سال پژوهش مستمر بر روی مناطق مختلف این شهرستان، در حال حاضر ۳۲ محوطه دارای سنگ نگاره و حدود ۳۶ هزار بوم سنگی در آن شناسایی شده است، که می توان گفت یکی از بزرگترین و کامل ترین مجموعه سنگ نگاره ها و نقوش صخره ای کشور در این شهرستان وجود دارد.
از حدود ۵۰ هزار سنگ نگاره که در کشور به ثبت رسیده، بیش از ۳۶ هزار نمونه از آن در گلپایگان شناسایی شده است.
اين مطلب تاکنون 114 بار ديده شده است.
|